نویسندگان
1
کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
2
دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
3
دانشیار جغرافیا و برنامهریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
تبیین رابطه فضا و نابرابری اجتماعی در گرو فهم عمیق نسبت به چیستی و ماهیت فضاست، که دلالتی بر جدایی گزینی فضایی و میزان برخورداری متفاوت از سرانه های کاربری فضای سبز در سطح نواحی شهری است. پژوهش حاضر با هدف آزمون این فرضیه که میزان توزیع کاربری فضای سبز در بین نواحی شهر زنجان متعادل نمی باشد، شکل گرفته است. از آنجایی‌که عدم تحقق عدالت محوری در برنامه ریزی های صورت گرفته در سطح شهر سبب عدم برابری در میزان دسترسی به کاربریهای فضای سبز شهری شده است ضرورت بازنگری به نگرش مدیریتی برای توزیع متعادلتر در نواحی شهری زنجان را بیشتر میکند. در همین راستا پژوهش حاضر به‌منظور تحلیل آماری کلیه فضاهای سبز شهری که در سطح شهر زنجان توزیع شده‌اند، انجام گرفته است. حاصل این تحلیل ها مؤید این واقعیت است که نحوه توزیع فضاهای سبزی که در شهر زنجان وجود دارد نتوانسته است برآورد کننده برابری در فرصت ها برای همه شهروندان باشد چراکه در این شهر و در میان محلات موجود آن، به هیچ وجه میزان برخورداری از فضای سبز به صورت یکسان نمی باشد. لذا با توجه به اختلاف معناداری که بین نواحی شهری زنجان در دسترسی به کاربری فضای سبز وجود دارد، مدیریت شهری جهت توزیع عادلانه تر کاربری فضای سبز شهری، نیازمند ایجاد، توسعه و باز توزیع فضاهای سبز و پارک ها بر مبنای نیاز نواحی کم برخوردار می باشد.
- اسمعیلی، ا.، 0300 . بررسی و تحلیل کاربری فضای سبز
)پارکهای درونشهری( از دیدگاه برنامهریزی شهری،
مناطق یک وهشت شهرداری تبریز، پایاننامه کارشناسی-
ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس.
https://ganj.irandoc.ac.ir
- بهرام سلطانی، ک.، 0310 . مجموعه مباحث و روشهای
شهرسازی محیطزیست، تهران مرکز مطالعات و تحقیقات
شهرسازی و معماری ایران.
https://www.fadakbook.ir/product/31545/
- پوراحمد، ا.، 0302 . قلمرو فلسفه جغرافیا، انتشارات دانشگاه
تهران، چاپ هشتم، تهران.
https://www.gisoom.com/book/11403502/
- تشکر، ز.، 0319 . فضای سبز، شناخت هدفها و روشها،
.) مجله شهرداریها: ) 00
https://www.sid.ir/FileServer/JF/40813892504.pdf
- جیکوبز، ج.، 0300 . مرگ و زندگی شهرهای بزرگ
آمریکایی، ترجمه حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی،
انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
https://www.gisoom.com/book/1439532/
- چراغی، م.، 0391 . تبین اثرات پرداخت اعتبارات خرد
بانکی جهت دستیابی به توسعه روستایی: دهستان غنی
بیگلو، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشکده علوم انسانی،
دانشگاه زنجان.
. - حاتمی نژاد، ح.، فرهودی، ر. و محمد پورجابری، م.، 0301
تحلیل نابرابریهای اجتماعی در برخورداری از کاربریهای خدمات شهری: شهر اسفراین، پژوهشهای جغرافیای انسانی،
.01- 21 (. ص 10 (
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=86751 - حبیبی، ک.، پور احمد، ا. و مشکینی، ا.، 0301 . از زنگان تا
زنجان سیری بر تحولات کالبدی فضایی کهن شهر، نشر
دانشگاه زنجان، زنجان.
https://www.gisoom.com/book/1574498/ - حیدری چیانه، ر.، 0310 . جایگاه و اهمیت کاربری فضای
سبز در برنامهریزی شهری، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی،
دانشگاه تبریز
https://civilica.com/doc/147629/
- حکمتنیا، ح. و موسوی، م.ن.، 0301 . کاربرد مدل در
جغرافیا با تأکید بر برنامهریزی شهری و ناحیهای، انتشارات
علم نوین، یزد.
https://www.gisoom.com/book/1379059 / - داداش پور، ه. و رستمی، ف.، 0391 . بررسی و تحلیل
نحوهی توزیع خدمات عمومی شهری از دیدگاه عدالت فضایی
)مطالعهی موردی: شهر یاسوج(، مجله جغرافیا و توسعه
.090 - ناحیهای: ) 02 (، ص 010
http://ensani.ir/fa/article/286106/
- ذوالقدری، م.، 0302 . بررسی فرآیند تغییرات کاربری
اراضی در بافت قدیم شهر و پیامدهای: منطقه یک شهر
زنجان، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشکده علوم انسانی،
دانشگاه زنجان.
- رضوی، م.، 0301 . وندالیسم و توسعه فضای سبز شهری،
فصلنامه فضای سبز کشور )سبزینه شهر(، انتشارات سازمان
.20- 0(، ص 19 ( ، و شهرداریها و دهیاریهای کشور https://www.sid.ir/FileServer/JF/40813892504.pdf - سعیدنیا، ا.، 0302 . کتاب سبز شهرداری: حمل و نقل
شهری )جلد 3(، ناشر: وزارت کشور، مرکز مطالعات
برنامهریزی شهری.
https://www.gisoom.com/book/1755232/ - طهماسبی زاده، ع. و عباسی، ع.، 0391 . تحلیل توزیع
فضایی پارکهای شهری با استفاده از سیستم اطلاعات
جغرافیایی مطالعه موردی شهر ایذه، مجله جغرافیا و
.02 – 20 (، ص 33 ( مطالعات محیطی: 1
http://ensani.ir/fa/article/454932/ - کریمیان، ت.، بنایان اول، م.، عزیزی ارانی، م. و کاظمی،
ف.، 0391 . ارزیابی تغییرات خرد اقلیمی محیط در دو گونه
درختی فضای سبز شهر مشهد، نشریه علوم باغبانی: ) 0(، ص
.113-103
https://jhs.um.ac.ir/article_36601_084f71ca17e30008840f6ec9848cabc0.pdf
- مجنونیان، ه.، 0310 . مباحثی پیرامون پارکها، فضای سبز
و تفرجگاهها، انتشارات پارکها و فضای سبز شهر تهران
.)2( ، شهرداریها: 1
https://www.gisoom.com/book/194954/
نتایج تفضیلی سرشماری عمومی « . - مرکز آمار ایران، 0391
شهرستان زنجان. ،» نفوس و مسکن کل کشور
https://www.amar.org.ir - محمدی، ج.، ده چشمه، م. و ابافت یگانه، م.، 0302 . ارزیابی
کیفی نقش فضاهای سبز شهری و بهینهسازی استفاده
شهروندان از آن در شهرکرد.
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=69921 - مرکز آمار ایران، 0391 . نتایج تفضیلی سرشماری عمومی
نفوس و مسکن کل کشور، شهرستان زنجان.
https://www.amar.org.ir . - محمدی، ج.، محمدی، د.م. و ابافت یگانه، م.، 0302
ارزیابی کیفی نقش فضاهای سبز شهری و بهینهسازی
استفاده شهروندان از آن در شهرکرد، نشریه محیط شناسی:
.010 – 00 (، ص 91 (33
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=69921
- مرصوصی، ن.، 0302 . تحلیل فضایی عدالت اجتماعی در
شهر تهران )مطالعه موردی شهرداری تهران(، رساله دکتری
جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس.
https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=68547
- وارثی، ح.ر. و رنجبر، ع.ا.، 0393 . ارزیابی عملکرد مانَکهای
شهری براساس نیازهای اجتماعی )مطالعه موردی: مانَکهای
.212- منطقهای شهر شیراز، مدیریت شهری: ) 30 (، ص 219
https://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=247651
- وارثی، ح.، قائدرحمتی، ص. و باستانیفر، ا.، 0302 . بررسی
اثرات توزیع خدمات شهری در عدم تعادل فضایی جمعیت،
مطالعه موردی: مناطق شهر اصفهان، مجله جغرافیا و توسعه:
.012- 9(، ص 90 ( ،1
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=68513
- هاروی، د.، 0311 . عدالت اجتماعی و شهر، ترجمه فرخ
حسامیان، محمدرضا حائری و بهروز منادی زاده. تهران،
شرکت پردازش و برنامهریزی شهری )وابسته به شهرداری
تهران(.
https://www.gisoom.com/book/11230216/
- - Balram, S. and Dragicevic, S., 2005. Attitudes toward urban green space: Integrating questionnaire survey and collaborative GIS techniques to improve attitude measurements. Landscape and urban planning: p. 147-162.
https://www.researchgate.net/publication/222832410 - Baycan-Levent, T., Vreeker, R. and Nijkamp, P., 2009. A multi-criteria evaluation of green spaces in European cities. European Urban and Regional Studies: 16(2), p. 193-213. https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/0969776408101683 - Chiesura, A., 2004. The role of urban parks for the sustainable city, Landscape and urban planning: 68(1), p. 129-138. http://markazmemari.com/uploads/The_role_of_urban_parks.pdf -Dadvand, P. and Nieuwenhuijsen, M., 2019. Green space and health”. In Integrating Human Health into Urban and Transport Planning., Springer, p. 409-423. - Engemann, K. and Pedersen, C.B., 2019. Residential green space in childhood is associated with lower risk of psychiatric disorders from adolescence into adulthood. Proceedings of the National Academy of Sciences: 5188-5193. https://www.pnas.org/content/116/11/5188 - Heylen, D., Lasters, R., Adriaensen, F., Fonville, M., Sprong, H. and Matthysen, E., 2019. Ticks and tick-borne diseases in the city: Role of landscape connectivity and green space
- characteristics in a metropolitan area. Science of the total environment: 670, p. 941-949.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30921726/
- Kabisch, N., Strohbach, M., Haase, D. and Kronenberg, J., 2016. Urban green space availability in European cities. Ecological indicators: 70, p. 586-596.
https://www.researchgate.net/publication/296694423
- Kong, F. and Nakagoshi, N., 2006. Spatial-temporal gradient analysis of urban green spaces in Jinan, China. Landscape and urban Planning: 78(3), p. 147-164.
https://www.researchgate.net/publication/223067558
- Mark, D.M. and Frank, A.U., 2012. Cognitive and linguistic aspects of geographic space, Springer Science & Business Media: 63, p. 83-99.
https://www.amazon.com/Cognitive-Linguistic-Aspects-Geographic-Science/dp/9401051518
- Mekonnen, M.M. and Hoekstra, A.Y., 2016. Four billion people facing severe water scarcity, Sci. Adv., 2, e150032.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26933676/
- Mitchell, D., 1995. The end of public space? People's Park, definitions of the public, and democracy. Annals of the association of american geographers: 85(1), p. 108-133.
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1111/j.1467-8306.1995.tb01797.xa - Shah, M. and Atiqul, H., 2011. Urban Green Spaces and an Integrative Approach to Sustainable Environment. Journal of Environmental Protection: 2, p. 601-608.
https://www.researchgate.net/publication/276488760
- Seo, S., Choi, S., Kim, K., Kim, S.M. and Park, S.M., 2019. Association between urban green space and the risk of cardiovascular disease: A longitudinal study in seven Korean metropolitan areas. Environment international: 125, p. 51-5.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160412018305439
- Smith, D., 2003. Geography and Social Justice. Blakwell, Oxford, UK & Combrige., USA,
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1068/a3258
- Smithson, S.C. and Williamson, S.S., 2015. A unified state-space model of constant-frequency current-mode-controlled power converters in continuous conduction mode. IEEE transactions on industrial electronics: 62(7), p. 4514-4524.
https://www.researchgate.net/publication/273899531
- Tzoulas, K. and James, P., 2010. Peoples’ use of, and concerns about, green space networks: A case study of Birchwood, Warrington New Town, UK. Urban Forestry & Urban Greening: 9(2), p. 121-128.
https://usir.salford.ac.uk/id/eprint/9495/1/Tzoulas_and_James_2010a.pdf
- Walmsely, A., 2006. Greenways: multiplying and diversifying in 21st century, Elsevier, Landscape and Urban Planning: 76, 252-290.
https://www.academia.edu/17076734
- Wendel, H.E.W., Zarger, R.K. and Mihelcic, J.R., 2012. Accessibility and usability: Green space preferences, perceptions, and barriers in a rapidly urbanizing city in Latin America. Landscape and urban planning: 107(3), p. 272-282.
https://www.semanticscholar.org/paper/Accessibility-and-usability%3A-Green-space-and-in-a-Wendel-Zarger/4bfb20c24476af5fc996aeb2083fc1e5169de4d4
- WHO, 2016. Urban Green Spaces and Health, WHO Regional Office for Europe, Copenhagen.
https://www.euro.who.int/en/health-topics/environment-and-health/urban-health/publications/2016/urban-green-spaces-and-health-a-review-of-evidence-2016
)