توسعه پایدار محیط جغرافیایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

تحلیل مکانیابی کاربری های دانش محور با تأکید بر پایداری شهر (مطالعه موردی: شهر بندرعباس)

    نویسندگان

    1 گروه شهرسازی، واحد بین المللی کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، جزیره کیش، ایران

    2 گروه مدیریت برنامه ریزی شهری و منطقه ای، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی، تهران، ایران

,

نوع مقاله : پژوهشی

چکیده

پیشینه و هدف: طی چند دهه اخیر جهان شاهد تغییرات اقتصادی، اجتماعی، فنی و محیطی عمده‌ای بوده است که به‌طور عمیقی بر الگوهای شهرنشینی، فعالیت‌های انسانی و سبک زندگی تأثیر گذاشته‌اند. شهر دانش­­ محور از مفاهیم جدید در حوزه مطالعات شهری است که با توجه به مسائل و مشکلات روزافزون شهرها و لزوم مدیریت و توسعه این سیستم بر مبنای دانش و اطلاعات مطرح شده است. مولفه­ ها و شاخص ­های شهر دانش ­محور، حوزه ­های مختلف شهری را تحت تاثیر خود قرار می­دهد و از طرف دیگر سایر حوزه ­های شهری نیز بر این مفهوم تاثیر می­گذارند. در همین راستا، هدف این پژوهش، واکاوی و  بررسی نقش مکان­یابی کاربری­های دانش محور بر جذب و نگهداری کارکنان و مدیران دانش­بنیاد شهر بندرعباس و در نتیجه پایداری شهر بوده است.
مواد و روش­ ها: این پژوهش به لحاظ ماهیت پژوهشی عینی، از نظر معرفت شناسی تحقیق پراگماتیسم و به لحاظ روش تحقیق از جمله تحقیقات کیفی به حساب می­آید و جنبه شناختی و کاربردی دارد. راهبرد مورد استفاده در این پژوهش روش داده بنیان یا گراندد تئوری است. برای جمع­آوری داده­های این پژوهش از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده است و مصاحبه شونده مختار بود تا آنجا که تشخیص می­دهد، به سوالات پاسخ دهد و مقوله ها را توصیف و تشریح نماید. جامعه آماری تحقیق جهت انجام مصاحبه، مدیران و متخصصان دانش در 55 مرکز رشد و فناوری بندرعباس می­باشند، که مجموعاً 68 نفر کل جامعه می­باشد و مصاحبه از جامعه آماری تا اشباع نظری ادامه یافت و در نتیجه جامعه نمونه 15 نفر از مدیران ذیربط در حوزه دانش است. داده­ های گردآوری شده از مصاحبه­ها، به وسیله نرم­افزار مکس کیو دا  تجزیه و تحلیل شده است. از مجموع 501 فراوانی کد باز اولیه تکرار شده، تعداد 56 نشانه ساخته شده و از این تعداد نشانه 18 مفهوم ساخته شده و شاخص­های موثر در تحقق دانش­محوری در بندرعباس در 5 جنبه به دست­آمده است. همچنین برای بررسی وضعیت پخشایش کاربری­­های دانش­محور در سطح شهر بندرعباس نقشه­های توزیع کاربری­های دانش­محور و پهنه­های دانش­محور شهری به وسیله نرم­افزار آرک جی آی اس تهیه شده است.
یافته ­­ها و بحث: شاخص­های موثر در تحقق شهر دانش در بندرعباس در 5 جنبه زیرساخت شهری مناسب، ساختار شهری مطلوب، اشتراک­­گذاری دانش، شبکه­های فناوری اطلاعات و ارتباطات و مدیریت دانش­محور به دست آمده است. همچنین با توجه به نقشه­های تهیه شده در نرم­افراز آرک جی آی اس مشخص شد که به طور کلی منطقه یک شهرداری بندرعباس از 4 منطقه در بهترین وضعیت از نظر این نوع کاربری قرار دارد. علاوه بر این کاربری آموزش­عالی به عنوان یکی از کانون­های اصلی و مهم برای جذب کارکنان دانش مورد توجه است که در شهر بندرعباس در بخش شرقی و غربی آن یعنی منطقه 1 و 3 شهرداری، سایر مناطق شهری فاصله زیادی از این نوع کاربری دارند. به عبارت دیگر توزیع این کاربری نامطلوب بوده و نیازمند بازبینی و توزیع مطلوب آن است.
نتیجه گیری: برای تحقق و تقویت دانش­محوری در شهر بندرعباس باید در بخش برنامه­ریزی­شهری، کاربری اراضی مطلوبیت لازم برای جذب و نگهداری جمعیت و نیروهای­دانش فراهم آورد. از این رو طرح­های توسعه شهری باید متناسب با نیاز کارکنان شاغل در بخش­های دانش­بنیاد تهیه شده و با توجه به اینکه چارچوب­های مرسوم در تهیه طرح­های توسعه شهری هم اکنون در اکثریت شهرها مناسب و درخور نیست، دولت دانش ­محور باید هم راستا با ساختار شهری مطلوب و زیرساخت­های مناسب وارد عمل شود و با برنامه­ریزی کاربری اراضی و پیش­بینی و پخشایش مطلوب کاربری­های دانش­محور به صورت چند­هسته­ای، در سطح شهر بر این امر نائل آید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
منابع
حاجی نوروزی، ش. و نجفی، م.، .941۱ اقتصاد دانش بنیان، ضرورت نگاهی عمیقتر، بررسی مسائل روز اقتصاد ایران، تهران: اتاق
بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی .55- ایران، 50 https://research.chambertrust.ir
.900- رفیعیان، م.، 9022 . ناحیه نوآوری شهری از نظریه تا عمل، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، تهران، 990
رفیعیان، م. و حق روستا، س.، 9411 . شهر دانشمحور، حلقه ضروری اتصال به شهر آینده، فصلنامه چشمانداز شهرهای آینده:
.80-59 ،)9(9 https://jvfc.ir/article-1-35-fa.html
رفیعیان، م. و مرتضوی، م.، 9415 . اهمیت توسعه دانش بنیان شهری و شهر دانش مدار در اقتصاد دانش بنیان، همایش بینالمللی
اقتصاد شهری، تهران. https://civilica.com/doc/510550
.04- سعیدی رضوانی، ن.، 9415 . تدقیق تعاریف و ضوابط کریدورهای علم و فناوری، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، 09
کاستلز، . م.، 9412 عصر اطلاعات، اقتصاد، جامعه و فرهنگ، ترجمه احد علیقلیان، تهران، طرح .015- نو، 060
.۱09-۱48 ،)4( کمالی، ی.، 9418 . روششناسی فراترکیب و کاربرد آن در سیاستگذاری عمومی، سیاست، 0۱
https://jpq.ut.ac.ir/article_62861.html
Adams, W. and Cross, A., 2015. Towards a Proposed Caribbean Knowledge City – AnInvestment Destination for Quality Higher Education.
https://oasis.col.org/items/6899e216-1e95-43b6-8b55-4475a35df10b
Berg, L., Willem, W. and Pol, P., 2005. European Cities in the Knowledge Economy, Towards a Typology, Urban studies, v. 44(3), 80-120.
https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1080/00420980601131886?journalCode=usja
Berri, B., 2022. Urban Knowledge Management: Solution for the Addis Ababa City Administration, Technical Report 4.2 Urban Governance and Planning.
https://urbanagetaskforce.net/media/pages/addisababa
Chang, D.L., Sabtini-Marquues, J., Da Costa, E.M., Selig, P.M. and Yigitcanlar, T., 2018. Knowleedge-based, smart and sustainable cities, a provocation for a conceptual framework, Journal of Open Innovation, Technology, Market, and Complexity, 4(1), 5 p. https://doi.org/10.1186/s40852-018-0087-2
Chica, J.E., 2016. Spatial clustering of knowledge-based industries in the Helsinki Metropolitan Area, Regional Studies, Regional Science, 3(1), 320-328.
https://www.researchgate.net/publication/303957505_Spatial_clustering_of_knowledgebased_industries_in_the_Helsinki_Metropolitan_Area
Corbin, J. and Strauss, A.L., 1990. Basics of Qualitative Research: Grounded Theory Procedures and Techniques. Thousand Oaks, CA: Sage.
https://us.sagepub.com/en-us/nam/basics-of-qualitative-research/book235578
Dvir, R., 2019. Innovative Engines for Knowledge Cities: An Innovation Ecology Perspective, Journal of Knowledge Management, 8(5), 16-27.
https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/13673270410558756/full/html
Edvardsson, I.R., Yigitcanlar, T. and Pancholi, S., 2016. Knowledge city research and practice under the microscope: a review of empirical findings, Journal of Knowledge Management Research & Practice.
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1057/s41275-016-0003-0
Edvinsson, L., 2006. Aspects on the city as a knowledge tool, Journal of knowledge management, 10(5), 45-56.
https://www.researchgate.net/publication/220363382_Aspects_on_the_city_as_a_knowledge_tool
Edvinsson, L., 2020. Introduction to Issues in Knowledge Management. Henley Knowledge Management Forum, Oxfordshire.
Ergazakis, K., Metaxiotis, K. and Psarras, J., 2007. Knowledge cities: the answer to the needs of knowledge-based development. Journal of Information and Knowledge Management Systems, 36(1), 67-81.
https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/03055720610667381
Ergazakis, K. and Metaxiotis, K., 2008. An integrated decision support model for a knowledge city’s strategy formulation, Journal of Knowledge Management.
https://www.researchgate.net/publication/220363224_An_integrated_decision_support_model_for_a_knowledge_city's_strategy_formulation
Knight, R.V., 1995. Knowledge-based development: Policy and planning implications for cities, Urban Studies, 32(2), 225-260. https://journals.sagepub.com/doi/10.1080/00420989550013068
Kozak, M., 2011. Strategic approach to intellectual capital development in regions. International Journal of Learning and Intellectual Capital, 76-93.
https://www.scirp.org/(S(lz5mqp453edsnp55rrgjct55))/reference/referencespapers.aspx?referenceid=1851802
Sarimin, M. and Yigitcanlar, T., 2012. Towards a comprehensive and integrated knowledge-based urban development model: status quo and directions, Journal of Int. J. Knowledge-Based Development, 3(2), 175-192. https://eprints.qut.edu.au/52028/
Tan, Y., 2008. The making of knowledge cities: Melbourne’s knowledge-based urban development experience. Cities, 25(5), 63-72.
https://www.researchgate.net/publication/222407335_The_Making_of_Knowledge_Cities_Melbourne's_Knowledge-based_Urban_Development_Experience
Vadra, R., 2012. Knowledge-based development and knowledge-based economy – a case study of Dubai, Int. J. of Arab Culture, Management and Sustainable Development, 2(2/3), 121-130.
https://www.researchgate.net/publication/264440256_Knowledgebased_development_and_knowledge-based_economy_-_a_case_study_of_Dubai
Yigitcanlar, T., 2014. Innovating urban policymaking and planning mechanisms to deliver knowledge-based agendas: A methodological approach. International Journal of Knowledge-Based Development, 5(3), 253-270. https://core.ac.uk/download/pdf/20338706.pdf
Yigitcanlar, T., O’Connor, K. and Westerman, C., 2008. The making of knowledge cities: Melbourne’s knowledge-based urban development experience, Cities, 25(2), 63-72.
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0264275108000024.
توسعه پایدار محیط جغرافیایی
دوره 5، شماره 8
بهار و تابستان
شهریور 1402
صفحه 18-34
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار