• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

توسعه پایدار محیط جغرافیایی

  1. صفحه اصلی
  2. بررسی نابرابری‌های ناحیه‌ای در توسعه خدمات بهداشتی- درمانی (مورد مطالعه: شهرستان‌های استان تهران)

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

بررسی نابرابری‌های ناحیه‌ای در توسعه خدمات بهداشتی- درمانی (مورد مطالعه: شهرستان‌های استان تهران)

    نویسندگان

    • حمیدرضا رخشانی نسب
    • محمد حنیف ختار
    • مجتبی سلیمانی دامنه

    گروه جغرافیای انسانی، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

,

نوع مقاله : پژوهشی

10.48308/sdge.2023.232255.1133
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

پیشینه و هدف: در جهان معاصر نابرابری‌های منطقه‌ای پدیده‌ای فراگیر و رو به گسترش و مورد توجه برنامه‌ریزی فضایی هستند. یکی از موضوعات مورد تأکید این برنامه­ریزی، توزیع متعادل خدمات بهداشت و درمان در همه سطوح فضایی است. موضوع برابری در توزیع مناسب این خدمات و اثرگذاری آن بر کمیت و کیفیت تندرستی مردم، سیاست­گذاران را به چالش کشیده و اتخاذ سیاست‌های مشخص برای افزایش میزان سلامت و چگونگی توزیع خدمات بهداشتی ضروری است. استان تهران به عنوان مرکز دارای امکانات، سالانه جمعیت زیادی را جذب خود می­­کند. در این میان شهرستان تهران، جمعیت مهاجر را در خود جذب نمی­کند بلکه بیشتر  به شهرستان­های حاشیه کشیده می­شوند که سبب می شود برخی از شهرستان­های حاشیه­ای، جوابگوی نیازهای خدمات بهداشتی-درمانی جمعیت  نباشند. با توجه به این مهم، هدف پژوهش، بررسی تفاوت­های بین شهرستان­های استان تهران در این زمینه و علت و چرایی آن است.
روش‌شناسی: پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و روش انجام آن توصیفی تحلیلی است. در این پژوهش اطلاعات و داده‌های مورد نیاز از روش کتابخانه‌ای و مطالعه اسنادی استخراج گردیده است. به این صورت که ابتدا با استفاده از اطلاعات کتابخانه­ای (کتب، مقالات، اسناد و ....)، بخش مربوط به مقدمه، مبانی نظری و پیشینه پژوهش نوشته شد و در این راستا اطلاعات مربوط به شاخص­ها، از طریق سالنامه آماری مربوطه جمع­آوری شده است. این اطلاعات ابتدا نرمال­سازی و با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون وزن­دهی شد. در مرحله بعد با استفاده از تکنیک تصمیم­گیری ماباک، شهرستان­های استان تهران از نظر خدمات بهداشتی و درمانی رتبه­بندی شدند و در مرحله آخر با توجه به وضعیت هریک از شهرستان­ها، به علت و چرایی این نابرابری­ها پرداخته شد.
یافته‌ها و بحث: بین شهرستان­های استان تهران از نظر توزیع خدمات بهداشتی و درمانی، تفاوت­های زیادی وجود دارد به گونه­ای که شهرستان تهران با مقدار 54/123- در رتبه اول، شمیرانات با 72/123-در رتبه دوم، فیروز کوه با 26/125- در رتبه سوم و در سطح توسعه یافته قرار گرفته­اند. شهرستان ورامین با مقدار 87/126- در رتبه چهارم، دماوند با 99/126- دررتبه پنجم، ری با 05/127- در رتبه ششم، پاکدشت با 39/127- در رتبه هفتم، شهریار با 55/127- در رتبه هشتم، پردیس با 56/127- در رتبه نهم و پیشوا با مقدار 81/127- در رتبه دهم و در سطح نیمه توسعه­یافته رتبه­بندی شدند و نهایتاً شهرستان­های رباط کریم، بهارستان، قرچک، اسلامشهر، ملارد و قدس به ترتیب با مقدارهای، 83/127-، 93/127-، 128-، 2/128-، 18/128- و 22/128- در رتبه 11 تا 16 و در سطح توسعه نیافته قرار گرفتند. شهرستان تهران به علت مرکز و پایتخت بودن، تمامی امکانات از جمله بهداشتی و درمانی (پزشکان متخصص کافی، بیمارستان­های مجهز و با تخت کافی را به طور کامل در اختیار دارد به همین دلیل از نظر خدمات بهداشتی و درمانی  توسعه یافته هستند.
نتیجه‌گیری: دلیل برخوداری شهرستان تهران از خدمات بهداشتی و درمانی، موقعیت مناسب سیاسی، پایتخت، مرکز بودن و توجه جدی مسئولین امر به این مقوله است که باعث شده متناسب با جمعیت و حتی بیشتر از آن، خدمات بهداشتی و درمانی در این شهرستان فراهم شود و جمعیت آن و حتی از پیرامون (مرکز و جنوب کشور) جهت بهره­مندی از خدمات مناسب به این شهرستان مراجعه کنند. از طرفی دیگر شهرستان­هایی مانند شمیرانات، فیروز کوه، دماوند و ورامین و ری با وجود موقعیت نه چندان حساس، به دلیل جمعیت زیاد توانسته­اند متناسب با جمعیت خدمات درمانی لازم را فراهم کنند و از امکاناتی مانند بیمارستان چند تختخواب، اورژانس­های مناسب، پزشکان کافی و متخصص و ... بهره­مند شوند. در  مقابل شهرستان­هایی مانند اسلامشهر، ملارد و پیشوا، فاقد بیمارستان و امکانات لازم مثل پزشک متخصص، ام.آر.آی، سی تی اسکن و ... هستند. به گونه­ای که جمعیت برای رفع نیازهای درمانی خود به شهرستان اطراف و برخوردار از جمله تهران مراجعه می­کنند. نتایج پژوهش، می تواند مسئولین و برنامه‌ریزان کشوری را در امر توزیع متعادل این خدمات به نفع شهرستان‌های محروم یاری رساند.
 

کلیدواژه‌ها

  • خدمات درمانی
  • توزیع ناحیه­ای
  • نابرابری
  • عدالت اجتماعی
  • استان تهران

موضوعات

  • برنامه ریزی منطقه ای و آمایش سزمین
  • XML
  • اصل مقاله 1.94 M
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
Abekah-Nkrumah, G., 2019. Trends in utilisation and indequality in the use of reproductive health services in sub-saharan Africa. BMC public health: 19(1),1-15. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31752773/
Alavi, S., Ahmadi, M. and Zar, A., 2017. The relationship between sports activity and social health and spiritual intelligence of nurses, Journal of Social Health, 5 (2), 102-94.  https://journals.sbmu.ac.ir/ch/index.php/ch/article/view/16680. (In Persian)
Babakhani, M., Ghasemi, S., Rafiei, H., Raghfar, H. and Biglarian, A., 2012. The relationship between distributive justice and health in Iran, Social Welfare, 12 (46), 287-259. https://refahj.uswr.ac.ir/article-1-976-fa.html. (In Persian)
Badlivand, M., Karimian, H. and Fathi, S., 2021. The performance of the Social Security Organization in achieving social justice, Iranian Social Development Studies, 13 (2), 52-38. https://jisds.srbiau.ac.ir/article_17774.html. (In Persian)
Cai, J., Coyte, P.C. and Zhao, H., 2017. Decomposing the Causes of Socioeconomic - related Health Inequality among Urban and Rural Populations in China: a new decomposition approach, International journal for equity in health: 16(1), 128. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2352827322003044
Cleophas, C., Cottrill, C., Ehmke, J. F. and Tierney, K., 2019. Collaborative urban transportation: Recent advances in theory and practice, European Journal of Operational Research: 273(3), 801-816. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0377221718303412
Eliaspour, B., Eliaspour, D. and Hejazi, A., 2011. The level of development of the health and medical sector in the cities of North Khorasan province using the numerical taxonomy method in 2006, the name of the publication is??? North Khorasan University of Medical Sciences, 3(7), 23-28. https://journal.nkums.ac.ir/article-1-234-fa.html. (In Persian)
Emami, R. and Pirzadeh, A., 2020. Investigating the quality of health care services from the perspective of service recipients in comprehensive health service centers in Kohdasht County, Health System Research, 16 (1), 37-29. https://hsr.mui.ac.ir/article-1-29-fa.html. (In Persian)
Esmailpour, N. and Shakibamanesh, M., 2019. Analysis of spatial inequality in the enjoyment of urban service uses; Case study: Yazd city, Spatial Planning, 9 (2), 71-88. https://sppl.ui.ac.ir/article_23752.html. (In Persian)
Falahat, K., Baradaran Eftekhari, M., Ebadi Ghar, A. and Akhundzadeh, Sh., 2021. Evaluation and research ranking of research centers on social factors affecting health in Iran – a step towards achieving justice in health, Scientific Journal of Kurdistan University of Medical Sciences, 26(2), 126-137. https://sjku.muk.ac.ir/article-1-5268-fa.html. (In Persian)
Fallahi, A. and Kafashi, M., 2018. Investigating the effect of social development on social health in Tehran metropolis, Iranian Journal of Social Development Studies, 10(2), 61-72. https://jisds.srbiau.ac.ir/article_12365.html. (In Persian)
Hassanpour, M., Ghorbani-zadeh, S., Asadi-Piri, Z., Mohammadi, R., Nouraei Motlagh, S., 2021. Investigating the status of the distribution trend of dentists in Lorestan Province. Quarterly Journal of Health Care Management, 12 (2), 57-69. https://jhm.srbiau.ac.ir/article_18461.html. (In Persian)
Ismail, M., 2020. Regional disparities in the distribution of Sudan’s health resources, Eastern Mediterranean health journal: 26(9), 1105-1114. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23810172/
Jafari, M., Mousavi, S., Anjem Shoa, M., Ezzati Athar, M., Rajabi Vasokkalai, Q. and Sadeghifar, J., 2017. Presenting a combined method for ranking Ilam cities in terms of access to health and medical services, Ilam University of Medical Sciences, 25(2), 155-144. https://sjimu.medilam.ac.ir/browse.php?a_id=2384&slc_lang=fa&sid=1&printcase=1&hbnr=1&hmb=1. (In Persian)
Jahangiri, A., Jahangiri, M. and Mosali, A., 2017. Ranking of Iranian provinces in terms of the existence of health and treatment resources and the level of access of individuals to them using multi-criteria decision-making, Health and Treatment Management, 8 (3), 73-84. https://jhm.srbiau.ac.ir/article_11341.html. (In Persian)
Karimzadeh, M. and Karimzadeh, B., 2018. Measuring the level of development of the cities of Sistan and Baluchestan province in terms of access to health services, Zanko Journal of Medical Sciences, 19(62), 18-30. https://jzpm.marvdasht.iau.ir/article_3553.html. (In Persian)
Kazemi, A., Rezapour, A., Bagheri Faradanbeh, S., Nakhaei, M. and Ghazanfari, S., 2015. The level of development of Iranian provinces with a focus on health sector indicators, Health Management Quarterly, 18(59), 42-29. https://jha.iums.ac.ir/article-1-1598-fa.html. (In Persian)
Lee, E., Hamelin, T. and Dauterty, J., 2018. Globalization of health service: sharing of best practices in perianesthesia nursing care, a case study of cross-border institutional collaboration. journal of perianesthesia nursing: 33(2), 209-219. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29580600/
McCarthy, M., Cluzel, E., Dressel, K. and Newton, R., 2013. Food and health research in Europe: Structures, gaps and futures. Food Policy: 39, 64-71. https://doi.org/10.1016/j.foodpol.2012.12.005
Mohammadi, A. and Hashemi Masoumabad, R., 2020. Survey and analysis of the level of access of neighborhoods in Ardabil city to urban services (health centers, etc.). Journal of Health and Wellness, 11(3), 367-383. https://healthjournal.arums.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-608-148&sid=1&slc_lang=fa. (In Persian)
Mohammadi, S., Mohammadi, C. and Hedayat, A., 2018. Measuring and analyzing inequality in access to health services in the cities of Kermanshah province, Journal of Physical Development Planning, 3(4), 27-44. https://psp.journals.pnu.ac.ir/article_5652.html. (In Persian)
Najarzadeh, M., Torabi, Z., Shokriani, M. and Hassani Jalilian, P., 2020. Studying spatial justice in health care indicators in the cities of Golestan province, Scientific Quarterly of Strategic Studies in Public Policy, 10 (36), 281-260. https://sspp.iranjournals.ir/article_243115.html. (In Persian)
Pai Yogesh, P. and Chary Satyanarayana, T., 2013. Dimensions of hospital service quality: a critical review, International journal of health care quality assurance. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23795424/
Palacios, A., Espinola, N. and Rojas-Roque, C., 2020. Need and inequality in the use of health care services in a fragmented and decentralized health system: evidence for Argentina. International journal for equity in health: 19(1),1-14. https://d-nb.info/1218346175/34
Parizadi, T. and Mirzazadeh, H., 2018. Regional Development in Iran: The Role of Distributive Justice, Applied Research in Geographical Sciences, 18 (50), 198-179. https://jgs.khu.ac.ir/article-1-2743-fa.html. (In Persian)
Rahmatpour, P., Imamgholipour, S., Moghaddamnia, M. and Tavakoli, M., 2017. A look at the distribution of health and medical resources in Guilan Province in 2011 and 2013, Journal of the Faculty of Paramedical Sciences, Tehran University of Medical Sciences (Payavard Salamat), 11 (3) 370-361. https://payavard.tums.ac.ir/article-1-6311-fa.html. (In Persian)
Raisi, M. and Raisi, A., 2015. A study on measuring the development of Shiraz city areas, Quarterly Journal of Urban Research and Planning, 6(21), 121-138. https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_833.html. (In Persian)
Sadeghifar, J., Seydin, S., Anjem Shoa, M., Rajabi Vasokkalai, Q., Mousavi, S. and Armon, B., 2014. Determining the development of cities in Bushehr province in terms of health care indicators using the numerical taxonomy method, Razi Journal of Medical Sciences, 21 (118), 81-91. https://rjms.iums.ac.ir/article-1-3006-fa.html. (In Persian)
Safari, K., Abdollahzadeh Taraf, A., Mousavi, M. and Faramarzi Asl, M., 2021. Evaluation of the criterion of spatial justice in the spatial distribution of medical-health services in Iranian-Islamic cities; a case study of Urmia, Quarterly Journal of Geographical Research, 36 (3), 342 – 355. https://georesearch.ir/article-1-1111-fa.html. (In Persian)
Salahshouri, M., Ahmadi-Kohanali, R. and Heyrani, A., 2022. Scenario planning of health services in the Makran coastal region using the morphological analysis method, Quarterly Journal of Geographical Studies of Coastal Areas, 3 (1), 61-82. https://hgscaj.guilan.ac.ir/article_5571.html. (In Persian)
Salimi, F. and Parsapour, M., 2021. The optimal basis for civil liability from the perspective of economic analysis of law (with a view to commercial law), Private Law Research, 9 (35), 66-42. https://jplr.atu.ac.ir/article_13196.html. (In Persian)
Shahraki, M. and Abbasi Hassanabadi, N., 2018. Ranking of cities in Sistan and Baluchestan province based on health and treatment indicators using the TOPSIS method, Payavard Salamat Journal, 12 (6), 433-446. https://payavard.tums.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1356-3&slc_lang=fa&sid=1. (In Persian)
Shayan, M., Barki, H., Rezaei, A. and Salmanpour, F., 2019. Investigating the extent of health services in the cities of Isfahan province using the Prometheus technique, Quarterly Journal of Land Geography, 16(61), 75-90. https://sarzamin.srbiau.ac.ir/article_14854.html. (In Persian)
Sobhani, N., Akbari, M., Norouzi Sile, N. and Ranjbarzadeh, S., 2019. An analysis of the efficiency and inefficiency of Iranian cities in terms of health services; Case: Khuzestan cities, Journal of Geographical Spatial Planning, 9(32), 50-33. https://gps.gu.ac.ir/article_91048.html. (In Persian)
Statistical Center of Iran, 2016. General Population and Housing Census. Statistical Yearbook of Tehran Province 2019. (In Persian)
Tehran Province Health and Treatment Deputy, 2021. (In Persian)
Vidal, D. G., Pontes, M., Barreira, M. E., Oliveira, G. and Maia, R. L., 2018. Differential mortality and inequalities in health services access in mainland Portugal, Finisterra: 53(109), 53-70.‏ https://bdigital.ufp.pt/handle/10284/7650
Xia, Y., Chen, H., Zuo, C. and Zhang, N., 2022. The impact of traffic on equality of urban healthcare service accessibility: A case study in Wuhan, China, Sustainable Cities and Society: 86, 104130. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2210670722004437
Xing, J. and Ng, S. T., 2022. Analyzing spatiotemporal accessibility patterns to tertiary healthcare services by integrating total travel cost into an improved E3SFCA method in Changsha, China, Cities: 122, 103541. https://trid.trb.org/view/1901502
 
 
 
    • تعداد مشاهده مقاله: 464
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 29
توسعه پایدار محیط جغرافیایی
دوره 7، شماره 12 - شماره پیاپی 12
بهار
فروردین 1404
صفحه 110-127
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 1.94 M
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 464
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 29

APA

رخشانی نسب, حمیدرضا , ختار, محمد حنیف و سلیمانی دامنه, مجتبی . (1404). بررسی نابرابری‌های ناحیه‌ای در توسعه خدمات بهداشتی- درمانی (مورد مطالعه: شهرستان‌های استان تهران). توسعه پایدار محیط جغرافیایی, 7(12), 110-127. doi: 10.48308/sdge.2023.232255.1133

MLA

رخشانی نسب, حمیدرضا , , ختار, محمد حنیف , و سلیمانی دامنه, مجتبی . "بررسی نابرابری‌های ناحیه‌ای در توسعه خدمات بهداشتی- درمانی (مورد مطالعه: شهرستان‌های استان تهران)", توسعه پایدار محیط جغرافیایی, 7, 12, 1404, 110-127. doi: 10.48308/sdge.2023.232255.1133

HARVARD

رخشانی نسب, حمیدرضا, ختار, محمد حنیف, سلیمانی دامنه, مجتبی. (1404). 'بررسی نابرابری‌های ناحیه‌ای در توسعه خدمات بهداشتی- درمانی (مورد مطالعه: شهرستان‌های استان تهران)', توسعه پایدار محیط جغرافیایی, 7(12), pp. 110-127. doi: 10.48308/sdge.2023.232255.1133

CHICAGO

حمیدرضا رخشانی نسب , محمد حنیف ختار و مجتبی سلیمانی دامنه, "بررسی نابرابری‌های ناحیه‌ای در توسعه خدمات بهداشتی- درمانی (مورد مطالعه: شهرستان‌های استان تهران)," توسعه پایدار محیط جغرافیایی, 7 12 (1404): 110-127, doi: 10.48308/sdge.2023.232255.1133

VANCOUVER

رخشانی نسب, حمیدرضا, ختار, محمد حنیف, سلیمانی دامنه, مجتبی. بررسی نابرابری‌های ناحیه‌ای در توسعه خدمات بهداشتی- درمانی (مورد مطالعه: شهرستان‌های استان تهران). توسعه پایدار محیط جغرافیایی, 1404; 7(12): 110-127. doi: 10.48308/sdge.2023.232255.1133

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • رتبه علمی نشریه توسعه پایدار محیط جغرافیایی 1401-12-02
 

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب