چکیده

در حوزه معماری پایدار، یکی از رایج‌ترین تکنیک‌های کاهش مصرف انرژی و ارتقای پایداری، آتریوم­ها هستند. آتریوم­ها می‌توانند به‌طور قابل‌توجهی بر ابعاد مختلف پایداری از جمله ارتقای عملکرد انرژی یک ساختمان، افزایش تعاملات اجتماعی و بهبود بعد اقتصادی تأثیر بگذارند. علاوه بر ویژگی‌های مثبت آتریوم­ها، در صورت عدم طراحی صحیح، می‌توانند مشکلات فراوانی نظیر هدررفت انرژی، اتلاف حرارت، افزایش بار حرارتی یا سرمایشی و ... را به وجود آورند. با توجه به رفتارهای متفاوت آتریوم در اقلیم‌های مختلف در ایران، این مطالعه مطابق با سیستم اقلیم­بندی کوپن، با مرور منابع و با روش کیفی به دنبال استخراج مهم‌ترین شاخص‌های طراحی آتریوم بوده است. به دلیل گسترده بودن راهبردها مطابق با شاخص‌های طراحی آتریوم در اقلیم‌های مختلف، بعد از بررسی مبانی نظری، از طریق مصاحبه با خبرگان در حوزه معماری، طراحی پایدار و انرژی، داده‌ها جمع‌آوری و تحلیل محتوای کیفی،‌ شده­­اند. یافته­های پژوهش نشان‌دهنده اقلیم­های خشک،‌ معتدل و قاره­ای به‌عنوان اقلیم‌های غالب در ایران بوده و هشت شاخص نوع شیشه، نوع اتریوم، ارتفاع، جهت، اندازه و شکل، شکل سقف، هندسه و وضعیت دیواره‌های اتریوم به­عنوان مهم‌ترین شاخص‌های طراحی آن  استخراج ‌شده‌اند. در نهایت با ارائه ماتریس‌های دوبعدی، برای هر شاخص و در هر اقلیم به ارائه راهکارهای طراحی جهت کاهش اثرات منفی احتمالی آتریوم پرداخته است.  با ارائه راهکارهای طراحی، نشان داده‌ شد که برای طراحی یک آتریوم در اقلیم مشخص باید شاخص‌های مختلف به‌صورت هم‌زمان، چندبعدی و یکپارچه متناسب با زمینه، در نظر گرفته شوند.