• ثبت نام
  • ورود به سامانه
  • English

توسعه پایدار محیط جغرافیایی

  1. صفحه اصلی
  2. تحلیل عوامل موثر در تحقق‌پذیری اهداف طرح‌های توسعه روستایی شهرستان زابل

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

تحلیل عوامل موثر در تحقق‌پذیری اهداف طرح‌های توسعه روستایی شهرستان زابل

    نویسندگان

    • بهرام ایمانی
    • سمانه سارانی

    گروه برنامه‌ریزی شهری و روستایی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

,

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

10.48308/sdge.2024.230423.1115
  • مشخصات مقاله
  • مراجع
  • دریافت فایل
  • ارجاع به این مقاله
  • آمار
  • هم رسانی

چکیده

پیشینه و هدف
 عرصه­های روستایی نشان می دهند سیاست­گذاری­ها و برنامه ریزی­های برای اجرای  برنامه­ها و پروژه­های روستایی، برخی  پیش­برنده و بعضی  بازدارنده توسعه روستایی  بوده اند. ضروری است که با شناخت دقیق­تر و بررسی بیشتر طرح­ها و پروژه­های توسعه روستایی،  بسترهای لازم را برای توسعه سکونتگاه­های روستایی فراهم ساخت. با این حال، در منطقه زابل نیز برای تحقق طرح­های توسعه روستایی، عوامل، محرک­ها و پیشران­ها و همچنین عوامل بازدارنده­ای وجود دارد که لازم است شناسایی مورد بررسی قرار گیرند. چرا که برای  دستیابی به اهداف طرح­های توسعه روستایی، شناسایی عوامل پیش­برنده و بازدارنده موثر در تحقق­پذیری طرح­های توسعه روستایی  ضروری است. با توجه به اهمیت این موضوع، هدف پژوهش حاضر، تحلیل عوامل موثر در تحقق پذیری اهداف طرح­های توسعه روستایی شهرستان زابل است.
روش شناسی
روش شناسی  این پژوهش بر حسب هدف، کاربردی و تحلیلی-توصیفی است. شیوه گردآوری اطلاعات پژوهش، روش ترکیبی کتابخانه ای- میدانی بوده و جامعه آماری، شامل کارشناسان در رشته­های مختلف جغرافیا، مدیریت و اقتصاد، کارشناسان فرمانداری­ها و استانداری استان سیستان و بلوچستان است. در این خصوص تعداد نمونه مورد مطالعه  ۸۰ نفر از اساتید و کارشناسان محلی، با استفاده از نمونه گیری غیر احتمالی  محاسبه و تعیین  شده است. نتایج به دست آمده از آزمون بارتلت که تقریبی از آماره کای دو هست برای شاخص­های پژوهش در سطح معناداری ۰۱/۰≥p، کوچکتر از ۵ درصد به دست آمد که نشان می­دهد تحلیل عاملی برای شناسایی ساختار مدل عاملی، مناسب است.
یافته ها و بحث
با توجه به ستون واریانس تجمعی نسبی، عوامل پیش برنده  موثر در تحقق­پذیری اهداف طرح­های توسعه روستایی شهرستان زابل می­تواند در بعد مدیریتی ۰۳/۷۰ درصد، بعد اقتصادی۸۶/۸۰ درصد، در بعد اجتماعی ۱۶/۷۱ درصد، بعد کالبدی ۰۲/۶۶ درصد و بعد محیط طبیعی ۴۳/۴۷ درصد  تغییرپذیری (واریانس) متغیرها را توضیح دهند. عوامل پیش­برنده موثر در تحقق پذیری اهداف طرح های توسعه روستایی شهرستان  زابل در زمینه اقتصادی شامل بهره گیری از فرصت­ها و توسعه اقتصادی، کارآفرینی طرح و  اشتغال­زایی، در زمینه مدیریتی شامل نیازسنجی و تعهد اجرا، دانش و آگاهی و  فرآیند اجرا و مشارکت و در زمینه محیط طبیعی شامل بسترهای محیط زیستی و اکوتوریسم می­باشند. با توجه به ستون واریانس تجمعی نسبی، عوامل بازدارنده می­توانند در بعد مدیریتی ۱۹/۸۰ درصد، بعد اقتصادی ۲۴/۶۵ درصد، در بعد اجتماعی ۱۷/۷۶درصد، بعد کالبدی ۱۷/۸۲درصد و بعد محیط طبیعی ۹۵/۶۶ درصد از تغییرپذیری (واریانس) متغیرها را توضیح دهند. عوامل بازدارنده موثر در تحقق پذیری اهداف طرح های توسعه روستایی شهرستان  زابل در زمینه مدیریتی شامل ناکارآمدی مشاوران، ضعف مدیریت و  برنامه خطی و تک بعدی نگری؛ در زمینه اقتصادی شامل سهل انگاری در برنامه توسعه اقتصادی؛ در زمینه کالبدی شامل فقدان برنامه­ریزی زیرساختی و فقدان مقررات و برنامه مناسب بهسازی و  در زمینه محیط طبیعی شامل بسترهای محیط زیستی هستند
نتیجه گیری
نتایج تحقیق نشان داد که از بین پنج عامل مورد بررسی، عامل اقتصادی به عنوان مهمترین عامل پیش برنده  تحقق طرح های توسعه روستایی شناخته شد و عامل کالبدی به عنوان مهم ترین عامل بازدارنده تحقق اهداف طرح  های توسعه روستایی در شهرستان زابل هستند. به طوری که عامل اقتصادی با توجه به نقش مهم آن در توسعه روستایی و به ویژه تحقق پذیری اهداف طرح های توسعه روستایی از مهم ترین عوامل پیش برنده بوده است. لذا عامل اقتصادی  باید مورد توجه مسئولین و برنامه ریزان توسعه روستایی قرار گیرند. همچنین نتایج بررسی عوامل بازدارنده تحقق طرح‌های توسعه روستایی در شهرستان زابل نشان داد که از بین پنج عامل شناسایی شده به ترتیب عامل مدیریتی اقتصادی، اجتماعی و عامل کالبدی و عامل محیط طبیعی مهم‌ترین بازدارنده موثر در تحقق‌پذیری اهداف طرح‌های توسعه روستایی شهرستان زابل هستند. از بین این بازدارنده‌ها عامل کالبدی مهم ترین عامل بازدارنده، نیازمند  توجه بیشتری است.

کلیدواژه‌ها

  • توسعه روستایی
  • پیش برنده
  • بازدارنده
  • تحقق پذیری
  • شهرستان زابل

موضوعات

  • جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
  • XML
  • اصل مقاله 1.32 M
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
مراجع
ازکیا، م. و دیباجی فروشانی، ش.، 1395 . نقد برنامههای توسعه روستایی در ایران، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران: 5 ( 1 ،)
125 - 102 ، https://doi.org/10.22059/jisr.2016.58378 .
آور، م.، موغلی، م. و عفیفی، م.، 1401 . تبیین نقش عوامل موثر بر عدم تحقق اهداف طرح توسعه شهری )مطالعه موردی: شهر
لمزان(، جغرافیا و مطالعات محیطی: 11 ( 42 ،) 39 - 24 ، http://ges.iaun.ac.ir/m/article_687456.html .
بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، 1386 . راهنمای مطالعات کاربری زمین روستایی، انتشارات نشر شریف، چاپ اول، تهران، 281 ص.
تودارو، م.، 1363 . برنامهریزی توسعه: مدلها و روشها، ترجمه عباس عربمازار، سازمان برنامه و بودجه، مرکز مدارک اقتصادی-
اجتماعی، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دوم، تهران، 272 ص.
ثقفی اصل، آ.، زبردست، ا. و ماجدی، ح.، 1392 . کاربرد تکنیک تاپسیس در رتبهبندی پروژههای طراحی شهری تهران با رویکرد
سنجش تحققپذیری، هنرهای زیبا معماری و شهرسازی: 18 ( 4 ،) 78-69 ، doi:10.22059/JFAUP.2013.51683
جوانشیری، م.، 1392 . تحلیل مکان گزینی کاربریهای پیشنهادی طرحهای هادی روستایی با استفاده از GIS نمونه موردی:
روستاهای شهرستان خواف، پایاننامه کارشناسیارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، ایران.
حیدری مکرر، ح.، نسیمی، ح. و رمضان پور، ز.، 1398 . ارزیابی اثرات طرحهای هادی بر سلامت روان روستاییان )مطالعه موردی:
بخش مرکزی شهرستان داراب(، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی: 19 ( 55 ،) 212 - 193 ، doi:10.29252/jgs.19.55.193
رضایی، ن.، ماجدی، ح.، زرآبادی، ز. و ذبیحی، ح.، 1397 . تبیین نقش عوامل مؤثر بر تحققپذیری طرحهای توسعه شهری )مطالعه
موردی: شهر شیراز(، پژوهش و برنامهریزی شهری: 9 ( 34 ،) 58 - 47 ، 20.1001.1.22285229.1397.9.34.4.5 doi:
رضوانی، م.ر.، 1393 . برنامهریزی توسعه روستایی در ایران، چاپ ششم، انتشارات قومس، 140 ص.
سعیدی، ع. و رستگار، ا.، 1388 . اثربخشی طرحها و پروژههای عمرانی در توسعه اجتماعی- اقتصادی سکونتگاههای روستایی، انجمن
جغرافیای ایران: 7 ( 2 ،) 63-48 ، http://ensani.ir/fa/article/192308
سعیدی، ع.، 1392 . پیوستگی توسعه روستایی - شهری در قالب منظومههای روستایی، برنامهریزی کالبدی - فضایی: 4 ( 4 ،) 20-11 ، http://ensani.ir/fa/article/470269 .
سیفالدینی، ف. و پناهندهخواه، م.، 1393 . چالشها و موانع برنامهریزی توسعه منطقهای در ایران، پژوهشهای جغرافیای
انسانی: 32 ( 73 ،) 83-99 ، https://sid.ir/paper/139055/fa .
طولابینژاد، م.، 1398 . توسعه روستایی: اصول، سیاستها و برنامهریزی، انتشارات آکادمیک و انجمن جغرافیای ایران، چاپ اول،
تهران، 154 ص.
عندلیب، ع. و معطوف، ش.، 1388 . توسعه و امنیت در آمایش مناطق مرزی ایران، باغ نظر: 6 ( 12 ،) 76-57 ، .http://www.bagh-sj.com/article_33.html
مطیعی لنگرودی، ح. و سخایی، ف.، 1388 . مشارکت مردمی و توسعه یافتگی روستایی در دهستان سلگی شهرستان نهاوند،
پژوهشهای جغرافیای انسانی: 3 ( 19 ،) 111-126 ، http://ensani.ir/fa/article/260887
معاونت پژوهشهای زیربنایی و امورتولیدی، 1399 . دفتر مطالعات زیربنایی اظهار نظر کارشناسی درباره طرح جامع توسعه و عمران
روستایی کشور، 11 ( 17406 ،) 252 ص.
طالب، م. و حقیقی مقدم، ع.، 1390 . بازاندیشی طرح توسعه منطقهای سلسله، توسعه روستایی: 3 ( 2 ،) 50-30 ،
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/951801 .
مهندسین مشاور نقش جهان پارس، 1394 . طراحی الگو و تدوین راهبردهای کاهش عدم تعادلهای استانی، سازمان برنامه و بودجه
کشور، 184 ص.
موسی، ا.، توحیدلو، ش. و حضرتی، م.، 1395 . ارزیابی میزان تحققپذیری کاربری اراضی در اجرای طرح هادی روستایی )مطالعه
موردی: شهرستان زنجان(، آمایش جغرافیایی فضا: 6 ( 22 ،) 224 - 210 ، http://gps.gu.ac.ir/article_44779.html
میرلطفی، م.، علویزاد، س.ا. و هدایتیامین، خ.، 1394 . بررسی انسجام اجتماعی در حفظ امنیت مرزی با تأکید بر تنوع قومی
مذهبی )مطالعه موردی: شهرستان زابل(، برنامهریزی منطقهای: 5 ( 16 ،) 70-57 ،
20.1001.1.22516735.1394.5.19.5.2 :Doi
نجفی، ف. و عزیزپور، ف.، 1399 . موانع تحقق نگرش برنامهریزی فضایی در برنامه پنجم توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی،
برنامهریزی توسعه کالبدی: 3 ( 3 ،) 20-11 . https://doi.org/10.30473/psp.2020.46310.2118
نصیری، م. و عابدینی راد، آ.، 1390 . بررسی جایگاه توسعه روستایی در برنامه پنجم توسعه، یازدهمین کنگره جغرافیدانان ایران،
https://civilica.com/doc/336529
Carmona, M. and Sieh, L., 2004. Measuring quality in planning: Managing the performance process. Routledge. P.78 https://www.taylorfrancis.com/books/mono/10.4324/9780203563311/measuring-quality-planning-matthew-carmona-louie-sieh
Dalton, J., Elias, M. and Wandersman, A., 2007. Community Psychology: Linking Individuals and Communities. (2nd Ed), Belmont, CA: Wadsworth. https://www.eopcw.com/find/downloadFiles/276
Fixsen, D.L., 2005. Implementation research: A synthesis of the literature, National Implementation Research Network, 81 p.
https://www.researchgate.net/publication/242511155_Implementation_Research_A_Synthesis_of_the_Literature_Dean_L_Fixsen
Goulet, D., 1989. Participation in development: New avenues, World development: 17(2), 165-178. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0305750X92900632
Gumel, I.A., Aplin, P., Marston, C.G. and Morley, J., 2020. Time-series satellite imagery demonstrates the progressive failure of a city master plan to control urbanization in Abuja, Nigeria. Remote Sensing: 12(7), 1112. https://www.mdpi.com/2072-4292/12/7/1112
Huggins, R., Izushi, H., Prokop, D. and Thompson, P., 2014. Regional competitiveness, economic growth and stages of development. Proceedings of the Faculty of Economics in Rijeka: journal of economic theory and practice, Lyles, W. and Stevens, M., 2014. Plan quality evaluation 1994–2012: Growth and contributions, limitations, and new directions, Journal of Planning Education and Research: 34(4), 433-450. https://research.aston.ac.uk/en/publications/regional-competitiveness-economic-growth-and-stages-of-developmen
Laurian, L., Day, M., Backhurst, M., Berke, P., Ericksen, N., Crawford, J. and Chapman, S., 2004. What drives plan implementation? Plans, planning agencies and developers, Journal of Environmental Planning and Management: 47(4), 555-577. https://ideas.repec.org/a/taf/jenpmg/v47y2004i4p555-577.html
Linovski, O. and Loukaitou-Sideris, A., 2013. Evolution of urban design plans in the United States and Canada: What do the plans tell us about urban design practice? Journal of Planning Education and Research: 33(1), 66-82. http://home.cc.umanitoba.ca/~linovsko/uploads/5/6/4/7/56476003/urban_design_plans_-_jper_2013.pdf
Mazmanian, D.A. and Sabatier, P.A., 1983. Implementation and Public Policy: Glenview, IL: Scott, Foresman
Medeiros, E., 2014. Is there a new ‘trust’ in inner Scandinavia? Evidence from cross-border planning and governance, Geografiska Annaler Series B Human Geography: 96, 363-386.
https://estif.lexxion.eu/data/article/11481/pdf/estif_2017_03-011.pdf
Norton, R.K., 2005. More and better local planning: State-mandated local planning in coastal North Carolina. Journal of the American Planning Association: 71(1), 55-71. https://www.researchgate.net/publication/271994577_More_and_Better_Local_Planning_State-Mandated_Local_Planning_in_Coastal_North_Carolina
Pessoa, A., 2008. Tourism and regional competitiveness: The case of the Portuguese Douro valley. RPER: 18, 55-75. https://www.redalyc.org/pdf/5143/514351899003.pdf
Southworth, M., 1989. Theory and practice of contemporary urban design: a review of urban design plans in the United States, The Town Planning Review: 369-402. https://www.jstor.org/stable/40112852
Stimson, R.J., Stough, R.R. and Roberts, B.H., 2006. Regional economic development: analysis and planning strategy, Springer Science & Business Media. Urban planning and regeneration in Oporto, 2004-2007. http://elibrary.mukuba.edu.zm:8080/jspui/bitstream/123456789/283/1/Regional%20Economic%20Development
Van der Ploeg, J.D., Schneider, S. and Ye, J., 2012. Rural development through the construction of new, nested markets: Comparative perspectives from China, Brazil and the European Union, Journal of Peasant Studies, 39(1): 133-173. https://pubag.nal.usda.gov/catalog/1217566
Vázquez-Barquero, A. and Rodriguez-Cohard, J.C., 2016. Endogenous development and institutions: Challenges for local development initiatives. Environment and Planning C: Government and Policy: 34(6), 1135-1153.
Vrtenova, L., Sobotka, M. and Mala, L., 2009. Measurement of regional disparities and economic competitiveness of a regions, Scientific papers of the University of Pardubice, Series D, Faculty of Economics and Administration: 14(2009). https://dk.upce.cz/bitstream/handle/10195/35658/VrtenovaL_MeasurementOfRegional_SP_FES_2009.pdf?sequence=1&isAllowed=y
    • تعداد مشاهده مقاله: 210
    • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 227
توسعه پایدار محیط جغرافیایی
دوره 5، شماره 9
پاییز و زمستان
بهمن 1402
صفحه 144-162
فایل ها
  • XML
  • اصل مقاله 1.32 M
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
  • RIS
  • EndNote
  • Mendeley
  • BibTeX
  • APA
  • MLA
  • HARVARD
  • CHICAGO
  • VANCOUVER
آمار
  • تعداد مشاهده مقاله: 210
  • تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 227

APA

ایمانی, بهرام و سارانی, سمانه . (1402). تحلیل عوامل موثر در تحقق‌پذیری اهداف طرح‌های توسعه روستایی شهرستان زابل. توسعه پایدار محیط جغرافیایی, 5(9), 144-162. doi: 10.48308/sdge.2024.230423.1115

MLA

ایمانی, بهرام , و سارانی, سمانه . "تحلیل عوامل موثر در تحقق‌پذیری اهداف طرح‌های توسعه روستایی شهرستان زابل", توسعه پایدار محیط جغرافیایی, 5, 9, 1402, 144-162. doi: 10.48308/sdge.2024.230423.1115

HARVARD

ایمانی, بهرام, سارانی, سمانه. (1402). 'تحلیل عوامل موثر در تحقق‌پذیری اهداف طرح‌های توسعه روستایی شهرستان زابل', توسعه پایدار محیط جغرافیایی, 5(9), pp. 144-162. doi: 10.48308/sdge.2024.230423.1115

CHICAGO

بهرام ایمانی و سمانه سارانی, "تحلیل عوامل موثر در تحقق‌پذیری اهداف طرح‌های توسعه روستایی شهرستان زابل," توسعه پایدار محیط جغرافیایی, 5 9 (1402): 144-162, doi: 10.48308/sdge.2024.230423.1115

VANCOUVER

ایمانی, بهرام, سارانی, سمانه. تحلیل عوامل موثر در تحقق‌پذیری اهداف طرح‌های توسعه روستایی شهرستان زابل. توسعه پایدار محیط جغرافیایی, 1402; 5(9): 144-162. doi: 10.48308/sdge.2024.230423.1115

  • صفحه اصلی
  • درباره نشریه
  • اعضای هیات تحریریه
  • ارسال مقاله
  • تماس با ما
  • نقشه سایت

اخبار و اعلانات

  • رتبه علمی نشریه توسعه پایدار محیط جغرافیایی 1401-12-02
 

اشتراک خبرنامه

برای دریافت اخبار و اطلاعیه های مهم نشریه در خبرنامه نشریه مشترک شوید.

© سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب