توسعه پایدار محیط جغرافیایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

نقش حکمروایی همکارانه در توسعه متعادل منطقه‌ای استان مرزی کردستان

,

نوع مقاله : پژوهشی

چکیده

پیشینه و هدف: مناطق مرزی به دلیل انزوای جغرافیایی و توسعه‌نیافتگی تاریخی، در فرآیند توسعه از مناطق مرکزی عقب مانده‌اند. این نابرابری با رویکردهای توسعه از بالا به پایین که رشد اقتصادی را بدون توجه به پایداری دنبال می‌کنند، بیشتر تشدید شده است. چارچوب‌های معاصر به طور فزاینده‌ای بر رویکردهای نهادی تأکید دارند که ابعاد فرهنگی و اجتماعی را نیز در بر می‌گیرند. این پژوهش به بررسی نقش حکمروایی همکارانه در تحقق توسعه متعادل منطقه‌ای در استان کردستان، به‌عنوان یکی از مناطق مرزی راهبردی ایران، می‌پردازد. با تحلیل مفاهیم کلیدی همچون پیشران‌های حکمروایی، زمینه سیستم ، رژیم‌ حکمروایی همکارانه (CGR) و چرخه‌های پویای همکاری، این تحقیق چارچوبی عملیاتی برای رفع کاستی‌های ساختاری و ترویج توسعه عادلانه ارائه می‌دهد.
روش‌شناسی: این مطالعه از رویکردی ترکیبی بهره گرفته و از روش‌های کیفی و کمی به صورت توأمان استفاده می‌کند. روش تحقیق از نوع توسعه‌ای-کاربردی بوده و چارچوب آن توصیفی-تحلیلی است. داده‌ها از طریق مرور گسترده متون، تحلیل اسناد، و مطالعات میدانی با استفاده از پرسشنامه‌های ساختاریافته گردآوری شده‌اند. این پرسشنامه‌ها میان ۴۰ نفر از کارشناسان محلی و سیاست‌گذاران توزیع شده است. چارچوب تحقیق شامل چهار مؤلفه اصلی حکمروایی است: پیشران‌های حکمروایی، زمینه سیستم، رژیم‌ حکمروایی همکارانه (CGR) و پویایی همکاری. هر یک از این مؤلفه‌ها با شاخص‌های خاصی اندازه‌گیری شده‌اند. تحلیل آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS و تمرکز بر آزمون T تک‌نمونه‌ای برای سنجش میزان تأثیر مؤلفه‌های حکمروایی در تحقق توسعه متعادل منطقه‌ای انجام شده است. همچنین نظریه‌های برنامه‌ریزی نهادی و فضایی به‌منظور تبیین یافته‌ها به‌کار رفته‌اند. در این مطالعه ضعف‌های ساختاری در سازوکارهای حکمروایی و فرآیندهای مشارکتی شناسایی شده‌اند که مانع همکاری مؤثر می‌شوند. با تحلیل داده‌های تجربی، شکاف‌های موجود در نظام حکمروایی مورد ارزیابی قرار گرفته و بر ضرورت بازسازی نهادی تأکید شده است. یافته‌های پژوهش به طراحی مدلی منجر شده‌اند که با تقویت هماهنگی بین‌سازمانی، مشارکت ذی‌نفعان، و هم‌راستایی سیاست‌ها، مسیر توسعه پایدار منطقه‌ای را هموار می‌سازد.
یافته‌ها و بحث: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که سطح حکمروایی همکارانه در استان کردستان به‌طور معناداری از استاندارد مطلوب برای دستیابی به توسعه متعادل منطقه‌ای فاصله دارد. تحلیل‌های آماری، از جمله آزمون T، بیانگر آن است که اگرچه هر یک از ابعاد حکمروایی همکارانه— پیشران‌های حکمروایی، زمینه سیستم ، رژیم‌ حکمروایی همکارانه (CGR) و چرخه‌های پویای همکاری—نقشی حیاتی ایفا می‌کنند، اما هیچ‌کدام به‌تنهایی قادر به تحقق توسعه متعادل نیستند. در عوض، این تعامل هم‌افزا و چرخه‌ای میان مؤلفه‌هاست که پیشرفت مؤثر و پایدار منطقه‌ای را امکان‌پذیر می‌سازد. تحلیل‌های کیفی و مقایسه‌ای نیز ضعف‌های ساختاری اساسی در چارچوب نهادی استان، از جمله ضعف هماهنگی بین‌سازمانی، نبود شفافیت در تصمیم‌گیری و فقدان اعتماد میان ذی‌نفعان را برجسته کرده‌اند. چالش‌های اساسی نظیر تمرکزگرایی سیاسی بیش از حد، مشارکت محدود جامعه مدنی، و فقدان سازوکارهای ساختاریافته همکاری، اثربخشی سیاست‌های توسعه‌ای را کاهش داده و نابرابری‌های منطقه‌ای را تشدید کرده‌اند. برای پاسخ به این چالش‌ها، پژوهش حاضر مدلی یکپارچه و راهبردی از حکمروایی همکارانه را پیشنهاد می‌کند که با توجه به زمینه منطقه‌ای طراحی شده است. این مدل با بهره‌گیری از ظرفیت‌های نهادی شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان، شورای اداری، استانداری و نهادهای کلیدی بخش خصوصی و مدنی، بستری ساختاریافته برای سیاست‌گذاری فراگیر و مشارکتی فراهم می‌سازد. در این مدل، تأکید ویژه‌ای بر نقش رهبری تسهیل‌گر، تعریف روشن نقش ذی‌نفعان، و تقویت سرمایه نهادی به‌منظور ایجاد چرخه پویای همکاری بین‌سازمانی شده است. از منظر کاربردی، مدل پیشنهادی از طریق پنج مؤلفه اصلی عملیاتی می‌شود: توانمندسازی نهادی، تجهیز مالی و قانونی، شبکه‌سازی بین‌سازمانی، آگاه‌سازی عمومی و بسیج اجتماعی، و پایش و ارزیابی مشارکتی. این چارچوب، تدوین چشم‌انداز راهبردی مشترک را به‌عنوان سنگ‌بنای برنامه‌ریزی متعادل منطقه‌ای در نظر می‌گیرد و تحلیل محدودیت‌های موجود، بسیج منابع و فرصت‌ها، و طراحی چارچوب‌های قانونی شفاف را در بر می‌گیرد. در نهایت، این فرآیند به تدوین سند راهبردی حکمروایی همکارانه منتهی می‌شود که به‌مثابه نقشه راهی عملی برای توسعه عادلانه و پایدار در مناطق مرزی استان کردستان عمل می‌کند.
نتیجه‌گیری: این مطالعه بر نقش حیاتی حکمروایی همکارانه در کاهش نابرابری‌های منطقه‌ای و تقویت توسعه متعادل در استان کردستان—به‌عنوان یکی از مناطق مرزی کلیدی ایران—تأکید می‌کند. مدل حکمروایی پیشنهادی، اصلاحات نهادی، مشارکت ذی‌نفعان، و هم‌راستایی سیاست‌ها را برای تضمین توسعه پایدار در اولویت قرار می‌دهد. با یکپارچه‌سازی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در ساختارهای حکمروایی، سیاست‌گذاران می‌توانند به توسعه‌نیافتگی تاریخی مناطق مرزی پایان داده و تاب‌آوری منطقه‌ای را تقویت کنند. این تحقیق به‌عنوان نخستین مطالعه در حوزه حکمروایی همکارانه برای استان کردستان، نقشه راهی راهبردی برای سیاست‌گذاران و برنامه‌ریزان ارائه می‌دهد. پیشنهاد می‌شود در مطالعات آینده، مدل پیشنهادی در سایر مناطق مرزی نیز مورد آزمون قرار گیرد تا قابلیت تعمیم و کارآمدی آن سنجیده شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
Ansell, C. and Gash, A., 2008. Collaborative governance in theory and practice. Journal of Public Administration Research and Theory, 18(4), 543–571. https://doi.org/10.1093/jopart/mum032
Ariana, A., Kazemian, G. and Mohammadi, M., 2020. Conflict management model of urban regeneration stakeholders in Iran (Case study: Hemmat-abad neighborhood of Isfahan). Motaleate Shahri, 9(35), 117-132. https://doi.org/10.34785/J011.2021.197 (In Persian)
Ayivor, J. S., Nyametso, J. K. and Ayivor, S., 2020. Protected area governance and its influence on local perceptions, attitudes and collaboration. Land, 9(9), 310. https://doi.org/10.3390/land9090310
Brown, T. L., Gong, T. and Jing, Y., 2012. Collaborative Governance in Mainland China and Hong Kong: Introductory Essay. International Public Management Journal, 15(4), 393–404. https://doi.org/10.1080/10967494.2012.761048
Bryson, J. M., Crosby, B. C. and Barberg, B., 2023. Public value governance and strategic public management. In Handbook on Strategic Public Management (pp. 92-113). Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781789907193.00015
Capello, R. and Nijkamp, P., 2019. Handbook of regional growth and development theories: revised and extended. In Edward Elgar Publishing (second edi, 6, Issue August).
Center for Presidential Strategic Studies(CPSS)., 2019. Strategic problemology in Kurdistan province. R-1103583. https://civilica.com/doc/1103583/
Dadashpour, H. and Fateh Jalali, A., 2013. ANALYZING REGIONAL SPECIALIZATION AND SPATIAL CONCENTRATION PATTERNS OF INDUSTRIES IN IRAN. JOURNAL OF REGIONAL PLANNING, 3(11), 1-18. SID. https://sid.ir/paper/230537/en (In Persian)
Emerson, K., Nabatchi, T. and Balogh, S., 2012. An integrative framework for collaborative governance. Journal of Public Administration Research and Theory, 22(1), 1–29. https://doi.org/10.1093/jopart/mur011
Farajirad, K., Kazemian, G. and Rokneddin Eftekhari A., 2013. Pathology of Regional Development Policies in Iran: An Institutional Approach. JMDP. 26(2), 27-58. 
URL: http://jmdp.ir/article-1-1733-fa.html (In Persian)
Gash, A., 2022. Collaborative governance. In Handbook on theories of governance (pp. 497-509). Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781800371972.00053
Hossu, C. A., Ioja, I. C., Susskind, L. E., Badiu, D. L. and Hersperger, A. M., 2018. Factors driving collaboration in natural resource conflict management: Evidence from Romania. Ambio, 47(7), 816–830. https://doi.org/10.1007/s13280-018-1016-0
Imperial, M. T., 2023. Life cycle dynamics and developmental processes in collaborative partnerships: Examples from four watersheds in the US. Environmental Management, 71(3), 601-619. https://doi.org/10.1007/s00267-022-01699-4
Jing, Y., 2015. The road to collaborative governance in China. In Jurnal Penelitian Pendidikan Guru Sekolah Dasar (Vol. 6, Issue August). Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/9781137542182
Kim, S., 2016. The workings of collaborative governance: Evaluating collaborative community-building initiatives in Korea. Urban Studies, 53(16), 3547–3565. https://doi.org/10.1177/0042098015613235
Koontz, T. M. and Thomas, C. W., 2021. Improving the use of science in collaborative governance. In Handbook of collaborative public management (pp. 313-330). Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781789901917.00034
Madubun, J. and Madubun, H., 2023. Challenges Faced By Partnership Governance In Regional Development Of Maluku Province. Jurnal Manajemen Pelayanan Publik, 6(2), 266. https://doi.org/10.24198/jmpp.v6i2.46475
Mansoorfar, K., 2013. Statistical methods, Tehran University Publications, 12, Tehran, PP: 410. (In Persian)
Martin, R.. and Sunley, P., 2020. Regional economic resilience: Evolution and evaluation. In Handbook on regional economic resilience (pp. 10-35). Edward Elgar Publishing. https://doi.org/10.4337/9781785360862.00007
Milward, H. B., Joosse, A. P. and Schoon, E. W., 2020. Networks, power, and the effects of legitimacy in contentious politics. Sociological Perspectives, 63(4), 670-690. https://doi.org/10.1177/07311214198968
Miraei, M., Hosseini, S. and Mirzaei, S. M., 2017. A survey and analysis on the development of border rural areas (case study of rural villages in Sarkhs county). Research Journal of Border Studies, 5(2), 81-108. https://www.magiran.com/p1769594 (In Persian)
Mirbagheri, S. M., Rafiei Atani, A. O. and Parsanejad, M., 2022. Designing a Conceptual Model of Participatory Governance in Iran: A Grounded Theory Approach. Strategy, 31(2), 195-218. https://doi.org/10.22034/rahbord.2022.157936 (In Persian)
Nami, M., H. and khanjani, M., 2022. Prioritization of Geopolitical threats in west Asian Region with Emphasis on Territorial and Border differences with AHP Hierarchical Analysis Method and its Impact on Convergence of Countries. JOURNAL OF DEFENSIVE RESEARCHES AND MANAGEMENT, 21(95 ), 181-210. SID. https://sid.ir/paper/1038338/en (In Persian)
Olivier, T. and Schlager, E., 2022. Rules and the ruled: Understanding joint patterns of institutional design and behavior in complex governing arrangements. Policy Studies Journal, 50(2), 340-365. https://doi.org/10.1111/psj.12429
parnian, H., Ziyari, K., Mirehie, M. and modiri, M., 2018. Development Strategies of Border Regions with Spatial Planning Approach Case Study: Urmia–Salmas Zone. Scientific- Research Quarterly of Geographical Data (SEPEHR), 26(104), 173-184. https://doi.org/10.22131/sepehr.2018.30532 (In Persian)
Pike, A., Rodríguez-Pose, A. and Tomaney, J., 2016. Local and regional development in practice. In Local and Regional Development (2nd Editio). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315767673-8
Pilving, T., Kull, T., Suškevics, M. and Viira, A. H., 2019. The tourism partnership life cycle in Estonia: Striving towards sustainable multisectoral rural tourism collaboration. Tourism management perspectives, 31, 219-230. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2019.05.001
Rumina, E., Pourazizi, A. and Bayezi, T., 2018. The Impact of Economic Exchanges on the Development of Border Cities (Case Study: Piranshahr City). Human Geography Research, 50(4), 1049-1065. https://doi.org/10.22059/jhgr.2017.232014.1007444 (In Persian)
Sajjadian, N. and Akrami, N. 2018., Assessing the Degree of Development in the Country’s Border Provinces Using Development Indicators through Numerical Taxonomy and TOPSIS Models. Environmental Based Territorial Planning Quarterly, 11(No. 41), 47-70. https://ebtp.malayer.iau.ir/article_543657.html (In Persian)
Shamai, A. and Ahmadi, B., 2016. Spatial analysis of the development levels of the cities of Kurdistan province. Geoghraphical Planning of Space Quarterly Journal، 6(20), 117-128. https://gps.gu.ac.ir/article_33185.html (In Persian)
Ulibarri, N., Emerson, K., Imperial, M. T., Jager, N. W., Newig, J. and Weber, E., 2020. How does collaborative governance evolve? Insights from a medium-n case comparison. Policy and Society, 39(4), 617–637. https://doi.org/10.1080/14494035.2020.1769288
Walker, G. B., Daniels, S. E. and Emborg, J., 2022. Insights and opportunities in public participation practice: Applying collaborative learning in environmental policy decision situations. In The Routledge Handbook of Environment and Communication (pp. 157-180). Routledge.
Wang, H. and Ran, B., 2023. Network governance and collaborative governance: A thematic analysis on their similarities, differences, and entanglements. Public management review, 25(6), 1187-1211. https://doi.org/10.1080/14719037.2021.2011389
Wibowo, E. B., Maarif, S. and Pramono, B., 2021. Collaborative Governance in border management policies to support national defense (a case study on the land border of West Kalimantan Province) 093-2103. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 12(13), 2104–2113. https://www.turcomat.org/index.php/turkbilmat/article/view/8892
Yang, L. and Emerson, K., 2023. Collaborative governance in strong state settings: perceived voluntariness and the role of the state in Rural China. Public Management Review, 1-35. https://doi.org/10.1080/14719037.2023.2224815
Zaki, Y. and ranjbari chichoran, K., 2022. The Analysis of Spatial Planning of the Border Regions from the Point of View of the Political Geography of the Border (Case study: Border Regions of Kurdistan Province).Human Geography Research, 54(3), 1189-1209. https://doi.org/10.22059/jhgr.2022.340328.1008465 (In Persian)
توسعه پایدار محیط جغرافیایی
دوره 7، شماره 12 - شماره پیاپی 12
بهار
فروردین 1404
صفحه 61-77
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار