الگوی برنامه‌ریزی توسعه روستایی با تأکید بر پارادایم‌های نوین (مورد مطالعه: شهرستان‌های پاکدشت و ری در پیرامون کلان‌شهر تهران)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

در بعضی از کشورها همچون ایران، برنامه‌ریزی‌های توسعه روستایی و شهری به شکل کاملاً مجزا و براساس «دیدگاه بخشی» صورت می‌پذیرد که چالش‌ها و مسائل متعددی در فرایند توسعه سکونتگاه‌های روستایی این‌گونه کشورها ایجاد کرده است. بر این شالوده، تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی بر روی 54 روستای نمونه از 124 روستای ناحیه مورد مطالعه انجام شد. علاوه بر این تعداد 31 پرسشنامه نیز در سطح کارشناسان و مدیران نهادها و سازمان‌های مرتبط با برنامه‌ریزی توسعه روستایی به‌صورت مستقیم تکمیل شد. همچنین، برای ارائه چهارچوب معنی‌داری از روش‌های توصیفی ـ تحلیلی، آزمون همبستگی و رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر در کلیتی منطقی و در قالب فرآیند علمی پژوهش استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان داد برنامه‌ریزی مجزا و متخصص محور به لحاظ توانمندسازی، ظرفیت‌سازی و نوع مشارکت روستاییان در توسعه سکونتگاه‌های روستایی اثرگذار نبوده و تأثیرات بسیار کمی در ارتقای شاخص‌های توسعه سکونتگاه‌های روستایی در ابعاد محیط طبیعی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و کالبدی- زیربنایی آن‌ها داشته است. از این ‌رو در تبیین الگوی بهینه برنامه‌ریزی توسعه تغییر رویکرد از عقلایی گرایی به ارتباطی، واگذاری به بخش خصوصی و سازمان­های مردم نهاد و در این غالب توجه به توانمندسازی و ظرفیت‌سازی ساکنان روستایی، مشارکت، ارتقای سرمایه اجتماعی، یکپارچگی فعالیت‌ها و سازگاری بین آن‌ها و تنظیم روابط عناصر قدرت در راستای توسعه پایدار پیشنهاد می‌گردد. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Pattern of Development Planning with an Emphasis on New Paradigms Case Study: Pakdasht and Rey counties Around Tehran Metropolitan

نویسندگان [English]

  • Naser Shafiei Sabet
  • Negin Sadat Mirvahedi
Department of Human Geography and Logistics, Faculty of Earth Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

In some countries like Iran, rural and urban development planning’s are done disintegrated and is based on views which have many challenges in rural residents’ development in such countries. In this case the present study is done based on descriptive – analytic approach on 54 sample villages of total 124 villages in the studied area. Plus those 31 questionnaires were completed directly by experts and managers of institutions and organs relating to rural development planning. Also in order to offer a meaningful framework of planning approach on empowerment and capacity building and villagers taking part in planning and developing rural residents process, a collection of descriptive – analytic approaches, correlation test and multivative regression and analyzing the direction in a logical totality based on scientific approach is being done in the present study. The finding of the study showed that disintegrated and expert planning in empowering and capacity buildings way and the kind of villagers taking part in rural development have not been effective and little influence in promoting indexes of rural residents’ development in natural environment, social cultural, financial, physical based on dimensions. So in expanding the best development planning pattern making changes in approach from rationalism to communicative and paying attention to empowering and capacity building of rural residents, participation, promoting social capital, integration activities and compatibility between them and power elements relationships in sustainable development is suggested.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Planning
  • Rural sustainable Development
  • empowerment
  • Technocentrism and communicative approach

مراجع

-افتخاری، ر. و بهزاد نسب، ج.ع.، 1383. برنامه‌ریزی ارتباطی، رویکردی انتقادی به نظریه برنامه‌ریزی (با تأکید بر برنامه‌ریزی توسعه روستایی)، فصلنامه‌ی مدرس علوم انسانی، دوره 8، شماره 1، صص 1-22.
-افتخاری، ر.، بدری، س.ع. و سجاسی قیداری، ح.ا.، 1390. بنیان‌های نظریه‌ای برنامه‌ریزی کالبدی مناطق روستایی، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران.
-عسگری، ع.، 1377. درس‌هایی از تئوری برنامه‌ریزی ارتباطی برای برنامه‌ریزی توسعه در ایران، مجموعه مقالات اولین همایش تدوین برنامه سوم کشور، سازمان برنامه‌ و بودجه، صص 38-47.
-رضوانی، م.ر.، 1390. برنامه‌ریزی توسعه روستایی در ایران، نشر قومس، تهران.
-زاهدی، م.ج.، غفاری، غ.ر. و ابراهیمی لویه، ع.، 1391. کاستی‌های نظری برنامه‌ریزی توسعه روستایی در ایران، پژوهش‌های روستایی، دوره 3، شماره 12، صص 7-30.
-Akkoyunlu, S., 2015. The potential of rural-urban linkages for sustainable development and trade, International Journal of Sustainable Development & World Policy, v. 4(2), p. 20-40.
-Allmendinger, P., 2002. Towards a post-positivist typology of planning theory. Planning Theory, v. 1(1), p. 77-99.
-Amdam, J., 2005. Spatial planning in rural areas, In Collection of Papers-AESOP 2005 Congress, Vienna University of Technology, Austria, available on: www. Hivolda. No/neted/upload/attachment/site/group (Vol. 1).
-Amdam, R., 2007. Empowerment evaluation in regional planning and public health. Høgskulen i Volda.
-Amundsen, S. and Martinsen, Ø.L., 2015. Linking Empowering Leadership to Job Satisfaction, Work Effort, and Creativity the Role of Self-Leadership and Psychological Empowerment, Journal of Leadership & Organizational Studies, 1548051814565819.
-Ashley, C. and Maxwell, S., 2001. Rethinking rural development, Development policy review, v. 19(4), p. 395-425.
-Blair, H., 2000. Participation and accountability at the periphery: democratic local governance in six countries, World development, v. 28(1), p. 21-39.
-Douglass, M., 1998. A regional network strategy for reciprocal rural-urban linkages: an agenda for policy research with reference to Indonesia, Third World Planning Review, v. 20(1), p. 124-154.
-Draft Louth Country Development Plan, 2014. October 2014, Volume 1, Written Statement.
-Foley, J. and Lauria, M., 2000. Plans, planning and tragic choices. Planning Theory & Practice, v. 1(2), p. 219-233.
-Gardener, R.D., 2014. Sustainable regional development: developing a sustainability assessment framework for district and metropolitan integrated development plans (Doctoral dissertation, Stellenbosch: Stellenbosch University).
-Healey, P., 2004. The treatment of space and place in the new strategic spatial planning in Europe, International journal of urban and regional research, v. 28(1), p. 45-67.
-Isaac, T.T. and Harilal, K.N., 1997. Planning for empowerment: People's campaign for decentralised planning in Kerala, Economic and Political Weekly, v. 32, p. 53-58.
-Jiang, L.D. and Zhang, Z.L., 2011. Urban-Rural Integration Planning: Theory and Practice in Suzhou, China, In Advanced Materials Research, v. 243, p. 6729-6733, Trans Tech Publications.
-Kennedy, M., 1996. Transformative Community Planning: Empowerment through Community Development, Prepared for the 1996 Planners Network Conference.
-Martens, K., 2001. Communicative planning theory: change needed to change practice, reflections, v. 5(3), p. 283-306.
-McDonagh, J., Varley, T. and Shortall, S., (Eds.). 2009. A living countryside? The politics of sustainable development in rural Ireland, Ashgate Publishing, Ltd.
-Ondrik, R.S., 1999. Participatory approaches to national development planning. Social Development.
-Paul, S., 1987. Community participation in development projects, Washington, DC: World Bank.
-Rega, C., 2014. Introduction: Rural Development and Landscape Planning—Key Concepts and Issues at Stake, In Landscape Planning and Rural Development, pp. 1-12, Springer International Publishing.
-Swagemakers, P. and Garcia, M.D.L.D., 2015. How to move on? Collective action and environmental protection in the city-region of Vigo, Spain.
-Tacoli, C., 1998. Bridging the divide: rural-urban interactions and livelihood strategies, p. 98-101. International institute for environment and development (IIED). Sustainable agriculture and rural livelihoods programme.
-Twitchen, C. and Adams, D., 2011. Increasing levels of public participation in planning using web 2.0 technology, Birmingham City University Centre for Environment and Society Research Working Papers, v. 5, p. 1-10.
-United Nations, 2005. Decentalization: Powerty Reduction, Empowerment and Participation, Depatment of Economic and Social Affairs.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار