,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
در بعضی از کشورها همچون ایران، برنامه‌ریزی‌های توسعه روستایی و شهری به شکل کاملاً مجزا و براساس «دیدگاه بخشی» صورت می‌پذیرد که چالش‌ها و مسائل متعددی در فرایند توسعه سکونتگاه‌های روستایی این‌گونه کشورها ایجاد کرده است. بر این شالوده، تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی بر روی 54 روستای نمونه از 124 روستای ناحیه مورد مطالعه انجام شد. علاوه بر این تعداد 31 پرسشنامه نیز در سطح کارشناسان و مدیران نهادها و سازمانهای مرتبط با برنامه‌ریزی توسعه روستایی به‌صورت مستقیم تکمیل شد. همچنین، برای ارائه چهارچوب معنی‌داری از روش‌های توصیفی ـ تحلیلی، آزمون همبستگی و رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر در کلیتی منطقی و در قالب فرآیند علمی پژوهش استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان داد برنامه‌ریزی مجزا و متخصص محور به لحاظ توانمندسازی، ظرفیت‌سازی و نوع مشارکت روستاییان در توسعه سکونتگاه‌های روستایی اثرگذار نبوده و تأثیرات بسیار کمی در ارتقای شاخص‌های توسعه سکونتگاه‌های روستایی در ابعاد محیط طبیعی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و کالبدی- زیربنایی آن‌ها داشته است. از این رو در تبیین الگوی بهینه برنامه‌ریزی توسعه تغییر رویکرد از عقلایی گرایی به ارتباطی، واگذاری به بخش خصوصی و سازمانهای مردم نهاد و در این غالب توجه به توانمندسازی و ظرفیت‌سازی ساکنان روستایی، مشارکت، ارتقای سرمایه اجتماعی، یکپارچگی فعالیت‌ها و سازگاری بین آن‌ها و تنظیم روابط عناصر قدرت در راستای توسعه پایدار پیشنهاد می‌گردد.
- -افتخاری، ر. و بهزاد نسب، ج.ع.، 1383. برنامه‌ریزی ارتباطی، رویکردی انتقادی به نظریه برنامه‌ریزی (با تأکید بر برنامه‌ریزی توسعه روستایی)، فصلنامه‌ی مدرس علوم انسانی، دوره 8، شماره 1، صص 1-22.
- -افتخاری، ر.، بدری، س.ع. و سجاسی قیداری، ح.ا.، 1390. بنیان‌های نظریه‌ای برنامه‌ریزی کالبدی مناطق روستایی، انتشارات بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، تهران.
- -عسگری، ع.، 1377. درس‌هایی از تئوری برنامه‌ریزی ارتباطی برای برنامه‌ریزی توسعه در ایران، مجموعه مقالات اولین همایش تدوین برنامه سوم کشور، سازمان برنامه و بودجه، صص 38-47.
- -رضوانی، م.ر.، 1390. برنامه‌ریزی توسعه روستایی در ایران، نشر قومس، تهران.
- -زاهدی، م.ج.، غفاری، غ.ر. و ابراهیمی لویه، ع.، 1391. کاستی‌های نظری برنامه‌ریزی توسعه روستایی در ایران، پژوهش‌های روستایی، دوره 3، شماره 12، صص 7-30.
-
-
- -Akkoyunlu, S., 2015. The potential of rural-urban linkages for sustainable development and trade, International Journal of Sustainable Development & World Policy, v. 4(2), p. 20-40.
- -Allmendinger, P., 2002. Towards a post-positivist typology of planning theory. Planning Theory, v. 1(1), p. 77-99.
- -Amdam, J., 2005. Spatial planning in rural areas, In Collection of Papers-AESOP 2005 Congress, Vienna University of Technology, Austria, available on: www. Hivolda. No/neted/upload/attachment/site/group (Vol. 1).
- -Amdam, R., 2007. Empowerment evaluation in regional planning and public health. Høgskulen i Volda.
- -Amundsen, S. and Martinsen, Ø.L., 2015. Linking Empowering Leadership to Job Satisfaction, Work Effort, and Creativity the Role of Self-Leadership and Psychological Empowerment, Journal of Leadership & Organizational Studies, 1548051814565819.
- -Ashley, C. and Maxwell, S., 2001. Rethinking rural development, Development policy review, v. 19(4), p. 395-425.
- -Blair, H., 2000. Participation and accountability at the periphery: democratic local governance in six countries, World development, v. 28(1), p. 21-39.
- -Douglass, M., 1998. A regional network strategy for reciprocal rural-urban linkages: an agenda for policy research with reference to Indonesia, Third World Planning Review, v. 20(1), p. 124-154.
- -Draft Louth Country Development Plan, 2014. October 2014, Volume 1, Written Statement.
- -Foley, J. and Lauria, M., 2000. Plans, planning and tragic choices. Planning Theory & Practice, v. 1(2), p. 219-233.
- -Gardener, R.D., 2014. Sustainable regional development: developing a sustainability assessment framework for district and metropolitan integrated development plans (Doctoral dissertation, Stellenbosch: Stellenbosch University).
- -Healey, P., 2004. The treatment of space and place in the new strategic spatial planning in Europe, International journal of urban and regional research, v. 28(1), p. 45-67.
- -Isaac, T.T. and Harilal, K.N., 1997. Planning for empowerment: People's campaign for decentralised planning in Kerala, Economic and Political Weekly, v. 32, p. 53-58.
- -Jiang, L.D. and Zhang, Z.L., 2011. Urban-Rural Integration Planning: Theory and Practice in Suzhou, China, In Advanced Materials Research, v. 243, p. 6729-6733, Trans Tech Publications.
- -Kennedy, M., 1996. Transformative Community Planning: Empowerment through Community Development, Prepared for the 1996 Planners Network Conference.
- -Martens, K., 2001. Communicative planning theory: change needed to change practice, reflections, v. 5(3), p. 283-306.
- -McDonagh, J., Varley, T. and Shortall, S., (Eds.). 2009. A living countryside? The politics of sustainable development in rural Ireland, Ashgate Publishing, Ltd.
- -Ondrik, R.S., 1999. Participatory approaches to national development planning. Social Development.
- -Paul, S., 1987. Community participation in development projects, Washington, DC: World Bank.
- -Rega, C., 2014. Introduction: Rural Development and Landscape Planning—Key Concepts and Issues at Stake, In Landscape Planning and Rural Development, pp. 1-12, Springer International Publishing.
- -Swagemakers, P. and Garcia, M.D.L.D., 2015. How to move on? Collective action and environmental protection in the city-region of Vigo, Spain.
- -Tacoli, C., 1998. Bridging the divide: rural-urban interactions and livelihood strategies, p. 98-101. International institute for environment and development (IIED). Sustainable agriculture and rural livelihoods programme.
- -Twitchen, C. and Adams, D., 2011. Increasing levels of public participation in planning using web 2.0 technology, Birmingham City University Centre for Environment and Society Research Working Papers, v. 5, p. 1-10.
- -United Nations, 2005. Decentalization: Powerty Reduction, Empowerment and Participation, Depatment of Economic and Social Affairs.
)