نقش سرمایۀ اجتماعی درکاهش نگرانی های محیط زیستی سد کارون 3 استان خوزستان

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس دانشگاه و کارمند سازمان آموزش و پرورش استان خوزستان-ایذه

2 استاد، پژوهشگاه مهندسی بحران های طبیعی، دانشگاه اصفهان ، ایران.

چکیده

مسائل و نگرانی های محیط زیستی در کشور رو به افزایش هستند. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و نگرانی های محیطی ناشی از احداث سد چندمنظوره کارون 9 در استان خوزستان بوده است. بدین منظور به بررسی هشت متغیر (اثرات بر آب، اثرات صوتی، اثرات بر زمین، اثرات بر هوا، اثرات بر زیستگاه، اثرات اجتماعی اقتصادی، اثرات –بهداشتی و اثرات زیبایی) پرداخته است. روش تحقیق حاضر از نوع کاربردی بوده و جهت بررسی عوامل مذکور از نظرات متخصصان این حوزه در قالب پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است. روش نمونه گیری، ترکیبی از دو روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند و نمونه گیری گلوله برفی بوده است. به منظور تحلیل آماری از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان دهندۀ تأثیرات مثبت سرمایۀ اجتماعی بر رفتارها و نگرش های محیط زیستی و نیز نبود سرمایۀ اجتماعی موثر در کاهش نگرانی های محیط زیستی مردم بوده است. همچنین نتایج بیانگر اثرات مطلوب و ایجاد منافع کلان و مهمی در سطح منطقه از طریق احداث سد کارون 9 بوده است. بنابراین برای رسیدن به نتایج بهتر و کاهش آثار احتمالی منفی ناشی از اجرای چنین پروژه عظیمی مدیریت پایدار مجموعه فعالیت ها مبتنی بر سرمایه های اجتماعی ضروری است. یافته های حاصل از تحلیل رگرسیون نیز نشان دهنده اثرپذیری 23 درصدی نگرانی های محیط زیستی با اتکاء بر سرمایۀ اجتماعی بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The role of social capital to reduce environmental concerns caused by Karun 3 Dam, Khuzestan province

نویسندگان [English]

  • Homayoon Molaei 1
  • Manouchehr ,., Emamgholi 2
1 University lecturer and employee of Khuzestan Education Organization - Izakh
2 Professor, Civil Engineering, University of Isfahan, Iran
چکیده [English]

Environmental issues in Iran are increasing. Accordingly, the purpose of this study was to investigate the relationship between social capital and environmental concerns of the construction of Karun 3 multifunctional dam in Khuzestan province. To investigate eight variables (effects on water, sound effects, effects on land, effects on air, effects on Habitat, socio-economic effects, health effects and beauty effects). The method of the present research has been applied and the opinions of experts in this field in the form of questionnaires and interviews have been used to examine the mentioned factors. The sampling method was a combination of two methods: non-probability targeted sampling and snowball sampling. SPSS software was used for statistical analysis. The results show the positive effect of social capital on environmental behaviors and attitudes and in addition, the inadequacy of social capital in improving environmental behavior and attitudes of dwellers. The results also indicate the desired effects and the creation of large and important benefits in the region through the construction of Karun 3 Dam. Therefore, in order to achieve the desired goals by applying appropriate environmental management systems, it is necessary to direct the set of activities in a way to minimize the possible negative effects of such a huge project. Findings from regression analysis also showed a 25% explanation for changes in environmental concerns with social capital.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Environmental Impacts
  • Social Capital
  • Karun Dam 3

مراجع

منابع
- احمدی اوندی، ذ، بهمئی، س، سپهوند، ع، لجم
ارزیابی پیامدهای « . اورک مرادی، ع، 9919
اجتماعی و فرهنگی پروژه احداث سد کارون 9
فصلنامه توسعه اجتماعی ،» شهرستان ایذه
- ،27 32 .)9( )توسعه انسانی سابق(: 9
d.scu.ac.ir/article_11411.htmlhttps://qjs
سرمایه - « ،) الوانی، م؛ شیروانی، ع.ر. ) 9993
نظریه ها وکاربردها انتشارات مانی. ،» اجتماعی مفاهیم
251 ص.
https://www.gisoom.com/book/1419226/
بررسی - « .) امام جمعه زاده، س.ج. و همکاران) 9911
رابطه میان سرمایه اجتماعی و مشارکت سیاسی در
بین دانشجویان دانشگاه اصفهان، عضویت هیئت علمی
.)5( پژوهش نامه علوم سیاسی: 7 :» دانشگاه اصفهان
پاییز 19
http://ensani.ir/fa/article/301831 /
اثرات احداث سد در - « ، بیاتی، م، 9999
تغییر عملکرد فرایندهای فرسایشی و نهشته گذاری
در حوضه رودخانه قرنقوچای واقع در دامنه های
جغرافیا و برنامه ریزی: ،» شرقی کوهستان سهند
- 993 295 .)27(95
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=160439
- . پیرستانی، م.ر. و شفقتی م. 9999
نشریه .» بررسی اثرات زیست محیطی احداث سد «
نگرشهای نو در جغرافیای انسانی )جعرافیای انسانی(:
- . 31 91 .)9(9
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=118363
ارزیابی اثرات زیست محیطی سد - « . تابان، پ. 9991
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، .» پلرود
دانشکده فنی و مهندسی.
بررسی - « . ثابت رفتار، ع. و مصطفی پور، س. 9996
چالشها و مشکلات ارزیابی اثرات زیست محیطی
اولین کارگاه تخصصی سد و محیط زیست، ،» سدها
تهران، مرکز مدیریت بهسازی و بهره وری تاسیسات و
ابنیه آبی ایران.
https://civilica.com/doc/15698/
ادادی دربان، ا، نظری ح، صادقیان، م، توفیق، م، -
بررسی اثرات محیط زیستی طرح احداث سد « ،9999
شفارود در استان گیلان و روشهای کنترل پایش و
همایش ملی ارزیابی ،» کاهش اثرات محیط زیستی
اثرات محیط زیستی ایران: 2
https://www.sid.ir/Fa/Seminar/ViewPaper.aspx?ID=2035
سعادتی، ن. ؛ مژده مددی نیا و شهره پورویس، -
بررسی اثرات زیست محیطی سد مارون « .9999
دومین کنفرانس سراسری آب، بهبهان، ،» بهبهان
دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهبهان.
https://civilica.com/doc/83589/
مدیریت - « . سعیدی، م. یار احمدی، ع. 9995
پژوهشنامه مدیریت بحران. . » بحران
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/905389/
بررسی اثرات - « . شبانکاری، م. و حلبیان، ا.ح. 9991
فصلنامه ،» زیست محیطی دریاچه سد زاینده رود
- - 52 21 ،) 92 پیاپی 29 ،9( انسان و محیط زیست: 9
. https://he.srbiau.ac.ir/article_6322.html
بررسی - « ، صادقی، ح، صیدایی، ا، رضوانی، م، 9916
تأثیرات اقتصادی سدهای مخزنی بر توسعه سکونتگاه
های روستایی "مورد: سد کارون سه شهرستان -
-211 .)25( مجله آمایش جغرافیا فضا: 7 ،»" ایذه
993 http://gps.gu.ac.ir/article_50838.html
طاهری صفار، م، شاهنوشی، ن و ابوالحسنی، ل. -
ارزیابی اثرات اقتصادی، اجتماعی و « .9915
جغرافیا و .» زیستمحیطی احداث سد بار نیشابور
- .956 927 .)9( مخاطرات محیطی: 5
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=302792
تحلیل - « ) کبیری، ا؛ کریم زاده، س) 9916
جامعه شناختی رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و دغدغه
9( جامعه شناسی کاربردی: 29 .» زیست محیطی
.) پیاپی 63
https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?ID=310269
گلباز، م، حیدری، ب، حسین زاد فیروزی، ج، -
ارزیابی اثرات « ، حیاتی، ب، ریاحی درچه، ف، 9916
اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی سد و شیکه
مجله تحقیقات ،» آبیاری تنگاب فیروزآباد فارس
-913
https://ijaedr.ut.ac.ir/article_62739.html
ارزیابی - « . محتشمی، ن و همکاران. 9919
آسیبهای زیست محیطی احداث سد البرز در استان
نشریه .» مازندران با استفاده از روش آزمون انتخاب
- ) 5 پیاپی 92 ( اقتصاد کشاورزی: 9
http://ensani.ir/fa/article/339013/
مرادی، م، ساداتی پور، م. ت، منصور شریفلو، ن، -
بررسی اثرات زیست محیطی « ، زعیم دار، م، 9991
سد پلرود و ارائه راهکارهای کاهنده جهت کاهش
مجله پژوهش های علوم و فنون دریایی: ،» اثرات
- .91 55 .)2(3
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=209131
- منوری، م 9997 . » ارزیابی اثرات زیست محیطی «) چاپ
دوم(، نشر میترا .تهران، ایران .
https://www.gisoom.com/book/1571694/
نادری، م؛ نادری، - بررسی « ) م.ر ) 2115 اثرات زیست
محیطی یازدهمین .» سدها کنفرانس دانشجویان
عمران در سراسرکشور
https://civilica.com/doc/547/
نجمائی، - م، ،9992 سد « و محیط نشریه ،» زیست
شماره ،33 وزارت نیرو – کمیته ملی سدهای بزرگ
ایران، تهران.
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwj3o6_qjff0AhWlSPEDHezmBEkQFnoECAcQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.sid.ir%2FFileServer%2FJF%2F26413890203.pdf&usg=AOvVaw1rdlyaJxmcb0MKtQmCTREo
- . نیکبخت، م و شامحمدی حیدری، ز. 9999
ارزیابی اثرات زیستمحیطی مرحله بهرهبرداری سد «
مجله آب و فاضلاب: .» سردشت در استان خوزستان
- .71 67 .)93(5
https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=38770
Aguiree, I. 2005. “Social Investigation of the Communities Affected by the Chixoy Dam, Rights Action, Washington, DC. Panel
Appraisal, 21(3), 215-224
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwjIxZ7Ujvf0AhWySvEDHUc0Bd8QFnoECAIQAQ&url=http%3A%2F%2Fwww.derechos.net%2Fadivima%2Fen%2FDocuments%2FInformation%2Fvol4.01-
3.pdf&usg=AOvVaw01Q2VikddOJZlzXeD5URH_
Biswas, A.K. 1987.Environmental impact assessment for developing countries, United Nations University Press. USA.
https://digitallibrary.un.org/record/147493
Burke, M. Klaus, J. John M. Buffington. 2009. Application of a hierarchical framework for assessing environmental impacts of dam operation: Changes in streamflow, bed mobility and recruitment of riparian trees in a western North American river. Journal of Environmental Management, 90(3) S224-S236 https://www.fs.fed.us/rm/pubs_other/rmrs_2009_burke_m001.pdf
Canter, L.W, 1996. Environmental impact assessment, McGraw Hill Publisher, second editor, p:107 - https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwiFs4-Lkff0AhUG-6QKHfuKDe4QFnoECAMQAQ&url=http%3A%2F%2Fdl.mozh.org%2Fup%2FEnvironmental_Impact_Assessment.pdf&usg=AOvVaw25aBNZQT7gYGxZkXrzrs69
Fearnside, Philip M. 2016. Environmental and Social Impacts of Hydroelectric Dams in Brazilian Amazonia: Implications for the Aluminum Industry. World Development: 77(48-65). https://ideas.repec.org/a/eee/wdevel/v77y2016icp48-65.html
Gleick, P.H. 2008. “Three Gorges Dam Project, Yangtze River”, China. The World’s Water 2008–2009. 139-150.
https://www.researchgate.net/publication/265238648_Three_Gorges_Dam_Project_Yangtze_River_China
Han, Sang-Yong, Seung-Jun Kwak, Seung-Hoon Yoo. 2008. Valuing environmental impacts of large dam construction in Korea: An application of choice experiments. Environmental Impact Assessment Review, 28 (4–5) 256-266.
https://www.ceaa-acee.gc.ca/050/documents/48591/48591E.pdf
Jaafar, H.H. 2014. Feasibility of groundwater recharge dam projects in arid environments. Journal of Hydrology, 512 (6) 16-26. https://www.researchgate.net/publication/260758125_
260758125_Feasibility_of_groundwater_recharge_dam_projects_in_arid_environments
McCully, P. Sileneced, R 1996. “The Ecology and Politics of Large Dams”, London: Zed Books. https://www.researchgate.net/publication/301358291_Critica_y_resena_del_libro_de_Peter_McCully_Silenced_Rivers_The_Ecology_and_Politics_of_Large_Dams_Zed_Books_2001
Mohtashami, N., Saleh,I., Nazari, M.R. And Rafiee, H. 2014. Evaluation of environmental damage in the province of Alborz dam Mazandaran using the choice test. Agricultural Economic, 8(4), 127-153. https://www.sid.ir/en/Journal/ViewPaper.aspx?ID=766640
Strzepek, Kenneth M. Gary W. Yohe and Richard S.J. Tol. and Mark W. Rosegrant. 2008. The value of the high Aswan Dam to the Egyptian economy, 66(1): 117-126. https://ideas.repec.org/a/eee/ecolec/v66y2008i1p117-126.html
Wang, Q.G., et al. 2012. Environmental Impact Post-Assessment of Dam and Reservoir Projects: A Review. Procedia
Environmental Sciences, 13, 1439-1443.
https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ved=2ahUKEwi7-JWWl_f0AhWMNOwKHdW0C1AQFnoECAIQAQ&url=https%3A%2F%2Fcyberleninka.org%2Farticle%2Fn%2F23059.pdf&usg=AOvVaw1lH79d7ERrectEMxwuUya3

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار