تحلیل تغییرات شروع و خاتمه بارش‌های جنوب غرب ایران با استفاده از مدل‌های روند

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه پیام نور، یاسوج، ایران

2 استادیار گروه جغرافیای طبیعی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

امروزه بحث تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین ناشی از مصرف سوخت‏ های فسیلی به­ طور گسترده ‏ای مورد توجه قرار گرفته است و بنا بر تأثیرات بسیار گسترده آب و هوا بر زندگی، انسان ناگزیر از شناخت محیط و اطراف خود می ­باشد. به دنبال پدیده گرم شدن زمین، علاوه بر مقدار بارش، زمان بارش نیز دگرگون می­ شود. با این هدف تاریخ ­های شروع و خاتمه بارش­ های روزانه 11 ایستگاه همدید منطقه جنوب غرب ایران با بازه زمانی 30 ساله (1392-1362) براساس کدبندی ژولیوسی استخراج گردید. سپس در راستای اجرای برنامه ­ریزی آماری، سنجش بهنجاری و همگنی داده ­ها با استفاده آزمون کای اسکوئر انجام شد. آزمون­ های پارامتریک کمترین مربعات خطا و ناپارامتریک تاو کندال روش ­های برگزیده برای فرایند مدل­ های اقلیم سنجی و تحلیل معنی ­داری روند داده ­های زمان آغاز و خاتمه بارش ­های ایستگاه­ های سینوپتیک جنوب غربی ایران برگزیده شدند. آزمون کمترین مربعات خطا در محدوده مورد بررسی بیانگر عدم روند در آغاز بارش ­ها و روند مثبت در خاتمه بارش ­های ایستگاه ­های دزفول و شهرکرد بود و خاتمه بارش سایر ایستگاه ­ها نیز عدم روند را نشان می­ دهد. نتایج آزمون تاو کندال برای آغاز بارش ­ها، نشان داد که ایستگاه دزفول به محدوده بحرانی روند منفی و ایستگاه یاسوج به محدوده بحرانی روند مثبت نزدیک می­ شوند، سایر ایستگاه ­ها روند خاصی را در آغاز بارش­ ها نشان نمی­ دهند. اما خاتمه بارش ایستگاه شهرکرد و دزفول روند افزایشی چشمگیری داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of variations the beginning and ending of precipitations with tending models in western south of Iran

نویسندگان [English]

  • Ashraf Asadi 1
  • Tayebeh Akbari Azirani 2
1 Assistant Professor, Department of Physical Geography, Payamnour University, Yasouj, Iran
2 Assistant Professor, Department of Physical Geography, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Nowadays, climate changes and global warming are caused by fossil fuel consumption is greatly taken into consideration and Because of the widespread effects of climate on life, people have to understand the environment and its surroundings. Following global warming, in addition to amount precipitation, the time of precipitation will change. To investigation the dates of the beginning and end of daily precipitation, 11 chosen synoptic stations in the South West region of Iran with the scale of 30 years (1362-1392) were Extracted based on Julius encoding and Homogeneity of these series have been tested using test x2 and analyzed by parametric Least Mean Square Error (LMSE)analysis and non0parametric Kendall’s tau test. The conclusions of LMSE analysis, trend of beginning or ending time and no trends can be observed but the ending time be observed positive trend in the Dezful and Shahrekord stations. The conclusions of Kendall’s tau analysis show the beginning time negative trend in the Dezful station and no trends can be observed in other stations. But the ending time be observed as a positive trend in the Dezful and Shahrekord stations and no trends can be observed in other stations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Precipitation
  • Trend
  • Kendall’s tau Test
  • Least Mean Square Error Test
  • Western South Region
  • Iran

مراجع

  • اسدی، ا. و حیدری، ع.، 0091 . تحلیل تغییرات سریهای
    0990 ، مجله جغرافیا و - دما و بارش شیراز طی دوره 2119
    001 ص. ، برنامهریزی محیطی: 00
    https://gep.ui.ac.ir/article_18490
    - امیدوار، ک. و خسروی، ی.، 0019 . بررسی تغییر برخی
    عناصر اقلیمی در سواحل شمالی خلیج فارس با استفاده از
    آزمون من کندال، مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی:
    .01- 01 (، ص 00 (20
    https://gep.ui.ac.ir/article_18462.html
    - باتاچاریا، گ.ک. و جانسون، ر.ا.، 0010 . مفاهیم و روشهای
    آماری، ترجمه مرتضی ابن شهر آشوب و فتاح میکائیلی، جلد
    2، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی تهران.
    - باشی، س.، 0011 . بررسی و تحلیل روند آغاز و خاتمه
    آستانههای بارش در ایران، پایاننامه کارشناسیارشد،
    مظفری، غلامعلی، دانشگاه یزد، گروه جغرافیا.
    - پیشوایی، م.ر. و ابوالحسنی، م.، 0092 . مطالعه آغاز و پایان
    فصل بارش در ایستگاه انتخابی شیراز، دومین همایش ملی
    تغییر اقلیم و تاثیر آن بر کشاورزی و محیط زیست، ارومیه.
    - پروین، ن.، 0019 . مطالعه تغییر اقلیم نیم قرن اخیر با
    تاکید بر منطقه شمال غرب ایران، چهارمین کنگره بین
    المللی جغرافیدانان جهان اسلام، 29 الی 21 فروردین،
    زاهدان.
    https://en.civilica.com/doc/82926/
    - جاوری، م.، 0019 . شیوههای تجزیه و تحلیل کمی در
    اقلیمشناسی )با تاکید بر مدلهای روند( ، انتشارات پیام
    رسان، تهران، 033 ص.
    - حجازی زاده، ز. و پروین، ن.، 0011 . بررسی تغییرات دما
    و بارش تهران طی نیم قرن اخیر، جغرافیا و برنامهریزی
    منطقهای، پیش شماره پاییز و زمستان، 00 ص.
    . - حجام، س.، خوشخو، ی. و شمس الدین وندی، ر.، 0011
    تحلیل روند تغییرات بارندگیهای فصلی و سالانه چند
    ایستگاه منتخب در حوزه مرکزی ایران با استفاده از روش-
    091 ص. ، های ناپارامتری، مجله پژوهشهای جغرافیایی: 30
    https://www.sid.ir/Fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=76914
    - خانجانی، م.ج.، یخکشی، م. و مددی، م.ر.، 0090 . بررسی
    روند بارش ماهانه، فصلی و سالانه استان گلستان به روش من
    کندال و تحلیل رگرسیون، همایش ملی مهندسی آب و
    فاضلاب، 1 الی 9 اسفند، کرمان.
    - رحیم زاده، ف.، 0091 . روشهای آماری در مطالعات
    هواشناسی و اقلیم شناسی، انتشارات سید باقر حسینی، چاپ
    اول، تهران، 003 ص.
    - طالبی، م.ص.، 0091 . مطالعه تغییر اقلیم در استان کرمان
    به روش من کندال، یازدهمین سمینار سراسری آبیاری و
    کاهش تبخیر، 01 الی 21 بهمن، کرمان.
    https://civilica.com/doc/157810/
    - عزیزی، ق. و روشنی، م.، 0011 . مطالعه تغییر اقلیم در
    سواحل جنوبی دریای خزر به روش من کندال، مجله
    00 ص. ، پژوهشهای جغرافیایی: 30
    - علیزاده، ا.، 0010 . اصول هیدورولوژی کاربردی، انتشارات
    دانشگاه فردوسی مشهد، چاپ چهاردهم، مشهد.
    https://iwse.ir/post/ اصول-هیدرولوژی-کاربردی/
    - علیزاده، ا.، روشنی، ا. و بنایان، م.، 0019 . بررسی
    خصوصیات جوی به منظور استفادههای زراعی )مطالعه
    موردی دشت مشهد- چناران(، مجله آبیاری و زهکشی ایران:
    0 ص. ،)20(0
    - فرج زاده، م.، 0090 . تکنیکهای اقلیمشناسی، انتشارات
    سمت، چاپ 9، تهران، 211 ص.
    https://www.ketabcity.com/bookview.aspx?bookid=173024 - موحدی، س.، عساکره، ح.، سبزی پرور، ع.ا.، مسعودیان،
    س.ا. و مریانجی، ز.، 0092 . بررسی تغییرات الگوی فصلی
    بارندگی در استان همدان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی:
    .)00(22
    http://www.znu.ac.ir/members/absjpaperFa/3862
    - مریانجی، ز.، سبزی پرور، ع.ا.، معروفی، ص. و سهرابی، م.م.،
    0011 . بررسی وجود روند در بارش سالانه استان همدان با
    استفاده از روش من کندال، مجله پژوهشهای حفاظت آب
    0 ص. ، و خاک: 03
    - مومنی، م. و فعال قیومی، ع.، 0013 . تحلیلهای آماری با
    استفاده از SPSS ، انتشارات کتاب نو، تهران.
    https://www.taati.ir/BookList/PubRefid/7686/1/ کتاب-نو
    - نوروزی، ر.، فرج زاده، م. و فیضی، و.، 0019 . مطالعه تغییر
    اقلیم در استان سیستان و بلوچستان به روش من کندال،
    چهامین کنگره بینالمللی جغرافیدانان جهان اسلام، 29 الی
    21 فروردین 0019 ، زاهدان.
    - هدایتی دزفولی، ا.، 0012 . تحلیلی بر تغییرات شروع بارش
    و روند آن در تهران، سومین کنفرانس منطقهای تغییر اقلیم
    و اولین کنفرانس ملی تغییر اقلیم، 29 مهر الی 0 آبان، تهران.
  • - Dao – Yi, G., Shi, P.J. and Wang, J.A., 2004. Daily Precipitation Changes in the Semi Arid Region Over Northern China. Journalof Aridb Environments: 59(4), p. 771-784.
    https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0140196304000552
    - Gonzalea – Hidalgo, J.C., Deluis, M., Raventos, J. and Sanchez, J.R., 2001. Spatial Distribution of Seasonal Rainfall Trends in Western Mediterranean area, International Journal of Climatology: 21, p. 843-860.
    https://rmets.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/joc.647
    -Hirsch, R.M., Alexander, R.B. and Smith, R.A., 1991. Selection of methods for the detection and estimation of trends in water Quality. Water Resour. Res: 27, p. 803-813.
    https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1029/91WR00259
    - Lettenmaier, D.P., 1976. Detection of trends in water quality data from records with dependent observations. Water Resour. Res.: 12, p. 1037-1046. https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1029/WR012i005p01037
    - McLaughlin, J.F., Jessica, J., Hellmann, J.L., Boggs, C.L. and Ehrlich, P.R., 2002. Climate Change hast ens Population extinctions. PNAS. Ecology: 99.9, 6073 p.
    https://www.pnas.org/content/99/9/6070
    - Odekunle, T.O., 2006. Determining Rainy Season and Retreat Over Nigeria from Precipitation Amount and Number of Rainy Days, Theor, App1. Climatol., 83, p. 193-201. https://link.springer.com/article/10.1007/s00704-005-0166-8
    - Sivakumar, M.V.K., 1988. Prediction rainy Season potential from the oneset of rains in Southern Sahelian and Sudanian Climatic Zones of West Africa. Agricultural and Forest Meteorology: 42, p. 295-305.
    https://iri.columbia.edu/~ousmane/print/Onset/Sivakumar1988_AgForesMet.pdf

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار