تحلیل پایداری بافت فرسوده منطقه 10 کلان‌شهر تهران با مدل الکتر

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشگاه خوارزمی تهران

2 دانشیار، گروه جغرافیای و برنامه ریزی شهری ،دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، ایران

چکیده

رشد شهرنشینی یکی از مهم‌ترین عوامل در تمرکز جمعیت ، تغییرات شرایط محیطی و ساختار کلی شهر است که موجب ایجاد و گسترش بافت‌های فرسوده شهری شده است و پایداری شهر را با چالش مواجه کرده است. هدف از این پژوهش تحلیل بافت فرسوده منطقه 10 کلان‌شهر تهران و سنجش پایداری 3 ناحیه آن است. روش پژوهش تحلیلی – توصیفی و جمع‌آوری داده و اطلاعات آماری در 4 بعد کالبدی ، اجتماعی ، اقتصادی ، زیست‌محیطی با بهره‌گیری از مدل الکتر مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته است و بر اساس آن 3 ناحیه رتبه‌بندی شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که ناحیه 3 منطقه 10 تهران به دلیل نوساز بودن اکثر ساختمان‌ها و داشتن کمترین مقدار ریزدانگی بافت‌ها و خیابان‌های بن‌بست در پایدارترین وضعیت کالبدی قرار دارد. ازنظر وضعیت اجتماعی ناحیه 2 بر اساس داشتن متوسط جمعیت ، تعداد باسوادان و همچنین متوسط شاخص‌های زیست‌محیطی در پایدارترین وضعیت اجتماعی و زیست‌محیطی قرارگرفته است. مهاجرت‌پذیری در این منطقه بسیار زیاد بوده است و عدم تعادل در جمعیت و کاربری‌های خدماتی و فضای سبز موجب ناکارایی اقتصادی می‌گردد. در بعد اقتصادی هر سه ناحیه در یک رتبه قرار دارند. بنابراین هر یک از این عوامل جدا از هم نبوده و بر ایجاد فرسودگی بافت‌ها تأثیرگذارند و برای هدایت مناطق در راستای پایداری باید همه عوامل تأثیرگذار بر آن موردتوجه قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Sustainability Analysis of decay Texture of the 10th Metropolitan Area of Tehran Using the ELECTRE Model

نویسندگان [English]

  • atie ghanbari mahalli 1
  • Frzaneh Sasanpour 2
1 geography & urban planning , kharazmi university
2 Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Geographical Sciences, Kharazmi University, Iran.
چکیده [English]

The development of urbanization is one of the most important factors in population concentration,change in environmental conditions , general urban structure change that has caused the development and spread of decay textures conditions and has challenged the sustainability of the city. The purpose of this research is to analyze the decay texture of Tehran 10 metropolitan area and the stability of its 3 districts. The research method is analytical-descriptive and data are collected and the statistical information is analyzed in four dimensions: physical, social, economic, and environmental, using the ELECTRE model and the three regions are ranked based on them. The findings show that District 3 of Tehran 10 area is in the most stable physical condition thanks to the modernization of most of its buildings and having the least amount of microorganisms in the texture and impassable streets. Regarding the social status of District 2 based on the average population, the number of literate students as well as the average environmental indicators, it is considered the most stable socially and environmentally. On the other hand, the number of immigrants is very high in this area and the imbalance in the population and the use of services and green spaces results in economic inefficiencies. Considering the economic dimension, all three districts are ranked the same.none of these factors are separated from the other and each affects the erosion of textures. Therefore, to guide the area in the direction of sustainability, all the influential factors should be taken into consideration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • decay Texture
  • Sustainability
  • District
  • ELECTRE Model
  • Area 10 Tehran Municipality

مراجع

  • منابع
    - ایزدفر، ا.، سهاسانرور، ف.، تو ئی، س.، سلیمانی.، م .،
    بازآفرینی پایدار شهری بر پایه سناریونگاری، « ،9911
    فصلنامه جغرافیا ،» منطقه چهارده شهرداری اصفهان
    ،86-03.)90( و آمهایش شههههری،-منطقهه ای: 92
    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=528329
    - ایزدفر، ا.، سهاسانرور، ف.، تو ئی، س.، سلیمانی.، م .،
    عوامل کلیدی مؤثر بر آینده بازآفرینی پایدار « ،9911
    شههههری، مورد پژوهی: بافت ناکارآمد منطقه چهارده
    نشریه کاوشهای جغرافیایی مناطق ، » شههر اصفهان
    ،298.-961 ،)2( بیابانی: 6
    http://grd.yazd.ac.ir/article_2060.html
    - بختیاری، ل.، ساسانرور، ف.، شماعی، ع.، سلیمانی، م
    تحلیهل عوامل مؤثر بر بازآفرینی شههههری « ،9911،.
    ،» پایدار، نمونه موردی: بخش مرکزی شههههر همدان
    )9( فصههلنامه جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای: 92
    ،902- 929
    http://www.jgeoqeshm.ir/article_104468.html
    - بهحهریهنهی، ح .، ایهزدی، م.س. و مهفهیههدی، م.،
    رویکردها و سهیاستهای نوسازی شهری) از «.9912
    فصلنامه علمی ،») بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار
    92-91 )1( – پژوهشهههی مطهالعهات شههههری: 9
    https://urbstudies.uok.ac.ir/article_7883.html
    - بصهههیری،م .، موسهههوی، س. و حسهههین زاده دلیر،
    ارزیابی سههیاسههتهای مداخله در بافت «. ک.، 9911
    ،» مرکزی شههههر، نمونهه موردی کلانشههههر تبریز
    فصهههلنهامهه علمی – پژوهشهههی نگرشههای نو در
    ،910-931 ،)9( جغرافیای انسانی: 99
    -http://geography.journals.iaugarmsar.ac.ir/article_663695.html
    - پوراحمد، ا.، کشههاورز، م.، علیاکبری، ا.، هادوی، ف.،
    بازآفرینی پایدار بافتهای ناکارآمد شهههری « .9918
    فصلنامه آمایش ،» موردمطالعه منطقه ده شهر تهران
    ،910 -981 ،)91( محیط: 92
    http://ebtp.malayeriau.ac.ir/article_532963.html

    • بهافهت قهدیم مقهدمهای بر « . توسهههلی، م..، 9968
      خلاصه سمینار تداوم حیات در بافت قدیمی ،» مس له
      شههههههههههرههههای ایهههران، ص پهههنهههج.
      https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=179756
      - تحلیلی بر « . جلیلی ترکمانی،ح و صههادقی، ع.، 9918
      ویژگیهای بافتهای فرسههوده شهههری و راهکارهای
      سهههومین کنگره بین المللی علوم ،» مهداخلهه در آن
      زمین و توسهههعهه شههههری و اولین کنفرانس هنر،
      مهههعهههمهههاری، مهههدیهههریهههت شهههههههههری،
      https://civilica.com/doc/688450 /
      - مدیریت « . چارانی،ف و امانی، ن.، 9916 استراتژیک
      درباز زنده سههازی بافت فرسههوده از دیدگاه توسههعه
      پایدار : مطالعه موردی شهههر فصههلنامه ،» رشههت
      مطالعات طراحی شهههری و پژوهشهای شهههری: 2
      ،91-21 ،)3(
      http://ensani.ir/fa/article/411637
      - حبیبی،ک.، پوراحمد،ا.، مشهکینی،ا.، 9913 . بهسازی
      و نوسهازی بافتهای کهن شههری،نشر انتخا ،چا
      9868609 ، هفتم، ص 81
      https://www.gisoom.com/book/
      - حبیبی،م و مقصهههودی،م.، 9910 . مرمهت شههههری،
      ، انتشهههارات دانشهههگاه تهران،چا هشهههتم، ص 91
      https://iranwatching.com/fa/restoration/453
      - حسهیبی، ع.، فلاح فربد، س. ش. و لقایی، حسنعلی.،
      ارائه اصول و راهکارهای احیای پارکها در « .9919
      بهافهتههای قدیمی شههههر با حفظ هویت تاریخی و
      فرهنگی مطهالعه موردی: پارک شههههر واقع در محله
      تهران )فصهلنامه علوم و تکنولوژی محیط ،» سهنگلج
      ،930-991 ،)9( زیست: 98
      https://jest.srbiau.ac.ir/article_4295.html
      - حکمت نیا، ح و موسهههوی،م.، 9912 .کاربرد مدل در
      جغرافیها با تأکید بر برنامهریزی شههههری و ناحیهای،
      ، چهها سههههوم، انههتشههههارات آزادپههیههمهها، 981
      https://www.gisoom.com/book
      - خزائی، م و رضههویان، م.م .، 9916 . بافت فرسههوده؛
      فرصت یا تهدید مدیریت شهری )نمونه موردی: بافت
    • فرسهوده شهر نهاوند(، فصل نامه آمایش محیط، 08
      ،928-929
      http://ebtp.malayeriau.ac.ir/article_669515.html
      - رفهیهعیههان، م و مولوی، د .، 9912 . رویکردههها و
      روشهههای سهههنهجش کیفیههت محیط مسهههکونی
      شههههههههر،تهههههران، انههتشهههههارات آذرخههش،
      https://www.gisoom.com/book/1761764
      - زالی، ن.، محمدپور، ص.، علیزاده، ش.، کریمی آذری،
      سهنجش توسعه نواحی شهر با استفاده «. ا.ر.، 9910
      جغرافیا: .» از مدل الکتر، نمونه موردی شههر خرمدره
      . 922 -261 01
      https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=266539
      - سهاسهان پور، ف.، موحد، ع.، مصطفوی صاحب، س.،
      یوسهههفی فشهههکی، ارزیهابی «. م.، 9919 پهایداری
      محلههای شهههری در شهههر پژوهشهای ،» سههقز
      جغرافیهای برنامهریزی ،)9( شههههری: 2 -10 ،19
      http://ensani.ir/fa/article/346639 .
      - سههاسههان پور،ف.، بیدگلی،م.، بیدگلی، غلامحسههن.،
      تعیین مکههان بهینهههی احههداث « . بهیگلر،ع.، 9910
      سهردخانه برای محصهو ت کشهاورزی با اسهتفاده از
      کنفرانس ،» مدل الکتر، موردمطالعه :شهرستان طارم
      ملی کشهههاورزی پهایدار، محیط زیسهههت و توسهههعه
      ، روسههههههههههههتهههههههههایهههههههههی: 91
      https://civilica.com/doc/379062/certificate/print /
      - «. ساسان پور، ف.، حاتمی، ا. و بابایی، ش.، 9918
      آیندهپژوهی حبا شهرنشینی در کلانشهر ،» تهران
      نشریه تحقیقات کاربردی علوم ،)01( جغرافیایی: 91
      ، ص 912 -2944-1-https://jgs.khu.ac.ir/articlefa.html
      - . سرحانی، ف.، یزدانی، م.، امان پور، س.، 9916
      رتبهبندی محلات حاشیهنشین اهواز بر اساس «
      شاخصهای پایداری اجتماعی مسکن با استفاده از
      -99 )99(، مطالعات مدیریت شهری: 91 ،» مدل الکتر
      .03
      https://journals.srbiau.ac.ir/article_14665.html
    • - سلیمی یکتا، .، دریا باری، د .، سید علی پور، خ.،
      بررسی بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده « .9916
      منطقه دوازده شهر تهران با تأکید بر رویکرد
      فصلنامه علمی – پژوهشی نگرشهای نو ،» بازآفرینی
      ،989-901 )2( در جغرافیای انسانی: 99
      -http://geography.journals.iaugarmsar.ac.ir/article_663738.html
      - شهرداری تهران.، 9911 . موقعیت شهر تهران و منطقه
      ده ،شهرداری منطقه ده ، ، بازیابی در 22 بهمن 9911
      از https://www.tehran.ir
      - طحانی، ا.، دهمرده پهلوان، م.، رضایی رحیمی، م.،
      طحانی، ح.، 9918 . برنامه ریزی توسعه راهبردی بافت
      فرسوده شهری با تاکید بر مشارکت مردمی ) نمونه
      موردی: بافت فرسوده شهررضا(، فصلنامه علمی مرمت
      ، ،82-39 ،)91( و معماری ایران: 1
      fa.html-544-1-https://mmi.aui.ac.ir/article .
      - . فروزش، ن.، نهیبی، س. و سعیده زرآبادی، ز.، 9913
      باز زنده « سازی پارک همسایگی امید با رویکرد
      ارتقای کیفیت محیطی در محله هفتچنار ،» تهران
      علوم و تکنولوژی 090-911 ،)0( محیطزیست: 22 .
      https://jest.srbiau.ac.ir/article_16576.html
      - کرکهه بررسهههی «. آبادی، ز و مسهههلمی، ع.، 9911
      برنامهریزی راهبردی بهسازی و نوسازی بافت فرسوده
      ،» شههری، نمونه موردی: محله بید آباد شهر شاهرود
      جغرافیها و روابط ،093 - 961 ،)9( انسههههانی: 9
      https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1779824
      - فرایند « ، لطیفی، غ، پیروی، م.، 9910 بهسهههازی و
      نوسهازی بافتهای فرسهوده شهری،با تأکید بر ابعاد
      اجتمهاعی و فرهنگی مطالعه موردی : محله مقدم - شههههرداری منطقهه همایش ملی بافت های ،» هفده
      فرسهههوده و تاریخی شههههری: چالش ها و راهکارها.
      https://civilica.com/doc/422413/certificate/print /
      - مقایسهه تطبیقی « . محمدی، چ. و نظم فر، ح.، 9918
      شهاخصهای کیفیت زندگی در نواحی شهری منطقه
      جغرافیا و ،» دو شههر اردبیل با استفاده از مدل الکتر
      -23 .)92( برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس: 1
    • http://zagros.iaub.ac.ir/article_537701.html
      - نوسازی « . نعمتی، م.، فرهمند، ق. و نظری، ح.، 9913
      و بهسههازی بافت فرسههوده با رویکرد توسههعه پایدار
      شههههری و تلفیق عملکردههای فهازی GIS و AHP
      مجله آمایش ،») )نمونهه موردی: شههههر پیرانشههههر
      ،930-991 ،)22( جههغههرافههیههایههی فضهههها: 8
      http://gps.gu.ac.ir/article_44775.html
      - تبیین «. نوریهان، ف و عبهدالهی ثهابت، م.م.، 9968
      ،» معیارها و شهاخصهای پایداری در محله مسکونی
      ،90-29 ،)39- مههاههنههامههه شهههههههرداریههها: ) 32
      http://ensani.ir/fa/article/182376
      - بهازآفرینی «. یعقوبی، م و شهههمس، م.، 9916 بافت
      فرسوده با رویکرد توسعه پایدار مطالعه موردی : شهر
      فصهههلنهامهه ،» ایلام شههههر ،11-89 ،)9( پایدار: 2
      http://www.jscity.ir/article_92132.html

    • Amir, F. and M. Hasankhani. 2018. Urban Renewal Mega Projects and Residents’ Quality of Life: Evidence from Historical Religious Center of Mashhad Metropolis. J Urban Health: 95:232–24, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29427264/
      -Alessandra, B. and A. Barnocchi, and S. Iorio. 2019. Urban Regeneration Process: The Case of a Residential Complex in a Suburb of Rome, Italy. Sustainability:11, 6122, https://www.mdpi.com/2071-1050/11/21/6122
      - Roberts, P., 2000. The evolution, definition and purpose of urban regeneration, in P. Roberts and H. Skye(eds.). Urban Regeneration, A Handbook. British Urban

      Regeneration Association, SAGE Pub., London.9-36, https://www.scirp.org/(S(czeh2tfqyw2orz553k1w0r45))/reference/ReferencesPapers.aspx?ReferenceID=2167998
      - Roy, B., 19(. The Outrank in an approach and the Foundationof ELECTRE Methods, Theory and Decision., 23- 49, https://philpapers.org/rec/ROYTOA
      -Raimundo, B-N. and P. de la Cal-Nicolas, C. diez-Medina, S. Garcia Pérez, J. Monclos-Fraga. 2018. FROM THEORY TO PRACTICE: FIVE YEARS OF URBAN REGENERATION WORKSHOPS., Journal of Technology and Science Education: 8(3): 179-191,https://www.researchgate.net/publication/325280059_From_the_theory_to_practice_Five_years_of_urban_regeneration_workshops .
      - YE, Z. 2019. Review of the Basic Theory and Evaluation Methods of Sustainable Urban Renewal., Earth and Environmental Science: 281, 012017, https://scholar.google.com
      - Martijn, V .2020. Contractual arrangements and entrepreneurial governance: Flexibility and leeway in urban regeneration projects., Urban Studies: 57(16) 3217–3235, https://scholar.google.com
      - María, j., P. Huedo, M. Cabeza, B.Saez & R. Agost-Felip. 2021. A model to priorities sustainable urban regeneration in vulnerable areas using SWOT and CAME methodologies, Journal of Housing and the Built Environment: 36, 1603–1627.
      https://link.springer.com/article/10.1007/s10901-020-09813-w

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار