برنامه ریزی راهبردی زندگی شبانه در مراکز شهری ( مطالعه موردی: منطقه12 کلانشهر تهران)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده جغرافیا دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

3 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تهران

4 کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

جلوگیری از زوال و پژمردگی مناطق مرکزی شهرها یکی از مهمترین چالش‌های مدیریت شهری مطرح است. در سال‌های اخیر زندگی شبانه شهری، به عنوان یکی از مهمترین راهبردهای تداوم حیات، در مناطق مرکزی شهرها در کشورهای پیشگام، مورد استفاده قرار گرفته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی–تحلیلی و مبتنی بر تکنیک دلفی، اسنادی و میدانی، با هدف تعیین راهبردهای مناسب برای تداوم حیات شبانه در منطقه 12 کلانشهر تهران به ارزیابی پرداخته است. اعضای هیئت دلفی شامل 15 نفر از متخصصین با سابقه پژوهشی و اجرایی (پرسنل شهر داری منطقه 12) و همچنین کارشناسان آشنا با منطقه از طریق روش گلوله برفی انتخاب شده‌اند. پس از شناخت وضعیت شاخص‌های زندگی شبانه شهری، به ارائه راهبردهای مناسب پرداخته است. ابتدا اطلاعات به دست‌آمده با استفاده از مدل تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) طبقه‌بندی و مشخص شد که شاخص اختلاط کاربری با امتیاز235/0، شاخص فضاهای عمومی و گردشگری با امتیاز 198/0، شاخص خدمات و امکانات با امتیاز 178/0، شاخص حمل و نقل با امتیاز 157/0، شاخص نورپردازی با امتیاز 093/0، شاخص امنیت با امتیاز 081/0 و شاخص سیما و منظر با امتیاز 057/ به ترتیب بالاترین تا پایین ترین میزان را از نظر مطلوبیت، برای زندگی‌شبانه شهری کسب کردند. سپس در فرآیند برنامه ریزی‌راهبردی (SWOT)، برای امتیازبندی ماتریس عوامل داخلی و خارجی از نظر متخصصین بهره گرفته شد. در انتها مشخص شد موقعیت استراتژیک زندگی‌شبانه در منطقه 12، موقعیت بازنگری یا انطباقی(WO) است. بنابراین استراتژی‌های متناسب با این موقعیت با استفاده از ماتریس برنامه‌ریزی کمی(QSPM)، از نظر میزان جذابیت اولویت بندی شدند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Strategic Planning of Nightlife in Urban Centers (Case Study: Tehran Metropolitan Area 12)

نویسندگان [English]

  • hossin hataminejad 1
  • ahmad hatami 2
  • Alireza Sadeghi 3
  • omid latifi 2
  • Jamileh Esmaeili 4
1 Associate Professor, Faculty of Geography, University of Tehran
2 tehran uni
3 Master of Geography and Urban Planning, University of Tehran
4 Master of Geography and Urban Planning, Shahid Beheshti University
چکیده [English]

urban nightlife has been used as one of the most important strategies for survival in the central areas of cities in leading countries. The present study has been evaluated by descriptive-analytical method and based on Delphi, documentary and field techniques (direct observation), with the aim of determining appropriate strategies for the continuation of nightlife in the 12th metropolitan area of Tehran. The members of the Delphi delegation, including 15 specialists with scientific (research) and practical experience (municipal staff of District 12) as well as experts related to District 12, have been selected by the snowball technique. After recognizing the status of indicators of urban nightlife, it has presented appropriate strategies. First, the obtained data were classified using the Analytic Hierarchy Process (AHP) model and it was determined that the user mixing index with a score of 0.235, the public spaces and tourism index with a score of 0.198, the services and facilities index with a score of 0.178, Transportation index with a score of 0.157, lighting index with a score of 0.093, security index with a score of 0.081 and landscape index with a score of / 057, respectively, the highest to the lowest level in terms of utility, for urban night life Earned. Then in the strategic planning process (SWOT), experts were used to score the matrix of internal and external factors. In the end, it was found that the strategic position of nightlife in area 12 is the revision or adaptive position (WO).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Night Economy
  • Strategic Planning
  • Urban Nightlife
  • 24-Hour City

مراجع

حاتمی نژاد، ح.، پوراحمد، ا.، حاتمی، ا.، 1398. برنامه ریزی راهبردی حمل و نقل پایدار در مراکز شهری، مجله مدیریت­ترافیک:97 (51)
 http://tms.jrl.police.ir/article_91331.html
حکمت نیا، ح.، موسوی، م.، 1392. کاربرد مدل در جغرافیا با تاکید برنامه ریزی شهری و ناحیه ای، انتشارات آزاد پیما.
شیخ بیگلو، ر.، تبریزی، ن.، 1394. توسعه گردشگری شبانه ی شهری در ایران تحلیل مقایسه ای شهرهای اصفهان، تبریز، شیراز، مشهد و یزد، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای: 6(24). http://jzpm.miau.ac.ir/article_2158.html
شهرداری تهران، معاونت حمل و نقل و ترافیک،1395.
صادقی، ع.، شمس، ف.،1396. ارائه راهبردهای نورپردازی فضاهای عمومی شهری با رویکرد برنامه ریزی استراتژیک کمی(مورد پژوهی: خیابان کریم خان زند)، مجله دانش شهرسازی: 1(1).
 https://upk.guilan.ac.ir/article_2802.html
فنی، ز.، 1393. مطالعات و جغرافیای شهری معاصر، (مفاهیم و دیدگاه های بنیادی)، انتشارات سمت.
قدیمی، س.د.، کرامتی، غ.، 1396. زندگی شبانه در کلان شهر با تاکید بر تاثیر عوامل فرهنگی بر فضای شهری(مطالعه موردی: مرکز فعالیت های نوین تهران)، مطالعات محیطی هفت حصار: 6 (20).
 https://ensani.ir/fa/article/456944/   
علیمردانی، م.، شرقی، ع.، مهدنشین، ن.، 1395. بررسی نقش امنیت در سرزندگی و حیات شبانه فضاهای عمومی شهری نمونه موردی: خیایان امام مرند حد فاصل خیابان شهید رنجبری و خیابان هفت تیر، دوفصلنامه هنرهای کاربردی، )18(.
https://aaj.semnan.ac.ir/article_2601.html 
مهندسین مشاور باوند،1385. طرح تفصیلی منطقه12 کلانشهر تهران.
معاونت اجتماعی ناجا، واحد آمار و اطلاعات، 1390.
 
Anderson, T. L. 2009., Better to complicate, rather than homogenize, urban nightlife: A response to Grazian. In Sociological Forum: 24 (4). pp. 918-925). Blackwell Publishing Ltd. https://www.jstor.org/stable/40542604
Anderson, T.L., 2009. ‘‘Understanding the Alteration and Decline of a Music Scene: Observationsfrom Rave Culture,’’ Sociological Forum 24: 307–336.
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/j.1573-7861.2009.01101.x
Brands, J., Schwanen, T., & van Aalst, I. 2014. Spatiotemporal variations in nightlife consumption: A comparison of students in two Dutch cities.Applied Geography, 54, 96-109 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0143622814001647
Bianchini, F. 1995. Night Cultures, Night Economies. Planning Practice and Research 10(2): 121-26. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02697459550036667
Bromley, R. D., Tallon, A. R., & Thomas, C. J., 2003. Disaggregating the space–time layers of city-centre activities and their users. Environment and Planning A, 35(10), 1831-1851. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1068/a35294
Cattan, N., & Vanolo, A., 2014. Gay and lesbian emotional geographies of clubbing: reflections from Paris and Turin. Gender, Place & Culture, 21(9), 1158-1175.
Currid, E., 2007. The Warhol Economy: How Fashion, Art and Music Drive New York City.Princeton, NJ: Princeton University Press.
Grazian, D. 2009, Urban Nightlife, Social Capital, and the Public Life of Cities1. In Sociological Forum 24(4), pp. 908-917. Blackwell Publishing Ltd. https://www.jstor.org/stable/40542603
Guo. Q, LIN. M, J, Zhao Jun-lei. 2011. The development of urban night tourism based on the nightscape lighting projects--a Case Study of Guangzhou, Energy Procedia 5, 477–481 https://www.semanticscholar.org/paper/The-development-of-urban-night-tourism-based-on-the-GuoLin/3f60f100922566ae3447d55aa82b312cfab64dd2.
Heath, T. and Stickland. R., 1997. The twenty-four-hour city concept, in: T. Oc and S. Tiesdell. eds. Safer City Centres: Revivingthe Public Realm, London: Paul Chapman Publishing: 170-183.
Hobbs, D., Hadfield, P., Lister, S. & Winlow, S., 2003, Bouncers: Violence and Governance in the Night-Time Economy, Oxford University Press: Oxford.
Hubbard, P. 2005. The Geographies of ‘Going Out’, Emotion and Embodiment in the Evening Economy, in: Davidson, J., L. https://www.researchgate.net/publication/288690859_The_geographies_of_'going_out'_Emotion_and_embodiment_in_the_evening_economy.
Bondi and M. Smith. eds. Emotional Geographies, Aldershot: Ashgate. https://www.routledge.com/EmotionalGeographies/BondiDavidson/p/book/9780754671077.
Pratt, A. C. 2009. Urban regeneration: From the artsfeel good'factor to the cultural economy: A case study of Hoxton, London. Urban studies, 46(5-6), 1041-1061. https://www.jstor.org/stable/43198014
Roberts, M., & Eldridge, A., 2009a. Planning the Night-time Economy. https://westminsterresearch.westminster.ac.uk/item/90z3w/planning-the-night-time-city.
Roberts, S., 2010. Neoliberal Subjectivities and the Development of the Night‐Time Economy in British Cities. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1749-8198.2010.00345.x
Ilse van L, & Irina van A., 2012. Urban Surveillance and the Struggle between Safe and Exciting Nightlife Districts, Surveillance & Society 9(3). https://www.researchgate.net/publication/261295945_Urban_Surveillance_the_struggle_between_safe_and_exciting_nightlife_districts.
Chatterton, P., & Hollands, R. (2003). Urban nightscapes: Youth cultures, pleasure spaces and corporate power (Vol. 18). Psychology Press.
Liempt, I., Van Aalst, I., & Schwanen, T. 2015. Introduction: Geographies of the urban night.
Lovatt, A. and O'Connor, J. 1995. Cities and the night-time economy. Planning Practice & Research10(2), pp. 127-134. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/02697459550036676
Lloyd, R, 2005. Neo-Bohemia: Art and Commerce in the Postindustrial City. New York: Routledge.
Kuo, C.; Chung, M. and Kuo, F.C. 2012: To Explore Taiwanese Night Markets Culture and Tourism Experience and Behavior, Procedia - Social and Behavioral Sciences: 40, pp. 435 – 440. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042812006799
Malbon, B. 1999. Clubbing: Clubbing Culture and Experience.London: Routledge.
Marion, R. Adam, E . 2009.  Planning the Night-time City.
Pottharst, M & Konecke, B. 2013. Space-Time Design of the public City: Chapter3: The Night and Its Loss.
Ngesan, M.R., Karim, H.A., Zubir, S.S. 2012: Human behavior and activities in relation to Shah Alam urban park during nighttime, Social and Behavioral Sciences. 68, pp 427-438. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042812057229
Qin, G.; Meizhen, L.; Jin-hua, M. and Jun-lei, Z. 2011: The development of urban night tourism based on the nightscape lighting projects--a Case Study of Guangzhou, Energy Procedia: 5, pp. 477–481. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1876610211010198
Farrer, J. 2008. Play and power in Chinese nightlife spaces. China: An International Journal: 6(01), 1-17. https://www.worldscientific.com/doi/abs/10.1142/S0219747208000034
Fischer, C., 1975. ‘‘Toward a Subcultural Theory of Urbanism,’’ American Journal of Sociology: 80: 1319–1341.
Florida, R. 2002. The Rise of the Creative Class. New York: Basic.
Shaw, R. (2010). Neoliberal Subjectivities and the Development of the Night-Time Economy in British Cities. Geography Compass, 4(7), 893–903.https://doi.org/10.1111/j.1749-8198.2010.00345.x  
Schwanen, T., van Aalst, I., Brands, J., & Timan, T. 2012. Rhythms of the night: spatiotemporal inequalities in the nighttime economy. Environment and Planning A, 44(9), 2064-2085.
Talbot, D. 2004. Regulation and racial differentiation in the construction of night-time economies: London, Urban Studies 41 (4), 887-901. https://www.jstor.org/stable/43197122
 
Tepper, S. J. 2009. ‘‘Stop the Beat: Quiet Regulation and Cultural Conflict,’’ Sociological
Forum 24: 276–306.
https://www.jstor.org/stable/40210402
 Heath. T., 1997. The twenty‐four hour city concept—A review of initiatives in British cities: Journal of Urban Design: 2 (2).
https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/13574809708724404
Zaki, S. A. and Ngesan, M. R. 2012. A Future Town Redesigned - How Movement Pattern is Affected with the Concept of Night City, Procedia - Social and Behavioral Sciences, No. 36, pp. 204 – 210.
http://www.rotterdam.info/cms.php?langid=2&cmspageid=321
فصلنامه علمی توسعه پایدار محیط جغرافیایی
دوره 3، شماره 5
دی 1400
صفحه 193-212

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار