زنان و پویایی مدیریت محیط زیست شهری(مطالعه موردی: کلانشهر تهران)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

2 گروه جغرافیای انسانی و آمایش ، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

3 گروه جغرافیای انسانی و آمایش، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

حفظ محیط‌ زیست شهری امروزه یکی از مهم‌ترین و جدی‌ترین دغدغه‌های بشر است. محققانی که به مطالعه محیط ‌زیست پرداخته‌اند، یکی از مسایل را کم رنگ بودن نقش جنسیت در حفظ و بهبود وضعیت محیط ‌زیست دانسته‌اند. بررسی‌ها نشان از رابطه‌ی ویژه زنان با محیط زیست دارد و اینکه زنان در زمینه‌ی تقویت پایداری محیط‌زیست و ارتقای آن، انگیزه بیشتری دارند. پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل نقش زنان در پویایی مدیریت محیط ‌زیست کلانشهر تهران می‌پردازد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و همبستگی با هدف کاربردی است. جامعه آماری تحقیق زنان ساکن شهر تهران هستند و با روش نمونه‌گیری تصادفی – طبقه‌ای بعد از تعیین حجم نمونه از طریق فرمول کوکران انجام شده است. داده‌های مورد نیاز برای تحلیل با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری شده‌اند که روایی آن به‌صورت صوری و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ برای ابعاد مربوط به محیط‌زیست شامل "میزان درک و آگاهی، میزان مشارکت و میزان موفقیت در مدیریت مسائل زیست‌محیطی" به ترتیب با ارزش عددی «869.، 715. و 817.» به تأیید رسیده است. داده‌ها با بهره‌گیری از نرم‌افزار EXCEL,SPSS و آزمون‌های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. یافته‌های پژوهش نشان داد که عامل ادراک و آگاهی زنان با میانگین 93/3 بر پویایی مدیریت محیط ‌زیست کلانشهر تهران تاثیرات مؤثری دارد. یعنی میزان تأثیرگذاری عامل ادراک و آگاهی زنان بر پویایی مدیریت محیط ‌زیست کلانشهر تهران بیشتر بود در حالی که در بعد مشارکت و مدیریت محیط زیستی شهر تهران به ترتیب با میانگین 78/2، 82/2 ضعیف عمل کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Women and the dynamics of urban environmental management (Case study: Tehran Metropolis)

نویسندگان [English]

  • Zohreh Fanni 1
  • Fattaneh Ashabi 2
  • sadrollah goudarzi pour 3
1 Department of Human Geography and Logistics, Faculty of Earth Science, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
2 Department of Human Geography and Logistics.Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
3 Department of Human Geography and Logistics. Faculty of Earth Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Preserving the urban environment is one of the most important and serious human concerns today. Researchers who have studied the environment have considered the role of gender in maintaining and improving the state of the environment as one of the issues. Studies show that women have a special relationship with the environment and that women are more motivated to strengthen and promote environmental sustainability. The present study investigates and analyzes the role of women in the dynamics of environmental management in Tehran metropolis. The research method is descriptive-analytical and correlation with the applied goal. The statistical population of the study is women living in Tehran who used stratified random sampling method and the sample size was obtained through Cochran's formula. The data required for the analysis were collected using a questionnaire whose validity was formally valid and its reliability was determined by Cronbach's alpha test for environmental dimensions including "understanding and awareness, participation and success in environmental management" in numerical order, respectively. "/869, /715 and /817" Confirmed. Data were analyzed using EXCEL, SPSS software’s and statistical tests. Findings showed that the factor of perception and awareness of women with an average of 3/93 has effective effects on the dynamics of environmental management in Tehran metropolis. That is, the effect of women's perception and awareness on the dynamics of environmental management in Tehran metropolis was greater. While in terms of participation and environmental management, Tehran has performed poorly with an average of 2.78 and 2.82, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sustainability
  • Women
  • Tehran metropolis
  • Management
  • Urban environment

مراجع

  • آل بویه، ع.، علاسوند، ف. و کبیری، ز، 0397 . بررسی
    انتقادی دیدگاه اکوفمینیسم رادیکال درباره جواز سقط جنین
    - 01 (. ص 97 ( از منظر اخلاقی، پژوهش نامه اخلاق: 00
    .001
    http://akhlagh.maaref.ac.ir/article-1-1100-fa.html
    - احمدی، ا.، مشکینی، ق. و دمیرچی، ح.ص.، 0396 . بررسی
    رابطهی جنسیت با شهروندی محیطزیستی )مطالعهی
    00 و 09 تهران(، پژوهش نامه زنان: 1 ، موردی: مناطق 3
    .01- 3(. ص 0 (
    http://noo.rs/6FPuE - اکبری، ح.، 0390 . نقش زنان در توسعه پایدار محیط
    .76- 0(. ص 37 ( زیست، زن در توسعه و سیاست: 01
    https://dx.doi.org/10.22059/jwdp.2013.30574
    - مبرقعی دینان، ن. و شهریاری، آ.، 0397 . نیازسنجی
    آموزشهای محیط زیستی در زنان خانه دار)مطالعه موردی:
  • منطقه 07 شهرداری تهران(، آموزش محیط زیست و توسعه
    .10- 1(. ص 73 ( پایدار: 7
    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=292601
    - بزی، خ. و سرگلزایی،ص.، 0390 . ارزیابی نقش و جایگاه
    زنان در مدیریت شهری با استفاده از تکنیک Topsis )مورد
    مطالعه: زابل(، مجله علمی تخصصی برنامهریزی فضایی: 1
    .011 – 0(. ص 017 (
    https://sppl.ui.ac.ir/article_15915.html
    - جدا، م.، 0397 ، نقش زنان در توسعه پایدار زیست محیطی
    ) مطالعه موردی: نقش زنان در شرکت پالایش نفت تهران
    (، همایش مسئولیت اجتماعی شرکت- مسئولیت اجتماعی
    صنعت نفت
    . https://civilica.com/doc/489986 - رحمانی، ب. و مجیدی، ب.، 0311 . عوامل موثر بر مشارکت
    زنان در حفظ محیط زیست شهری با تاکید بر نگرش
    اکوفمنیستی )مطالعه موردی: مناطق 6 و 1 شهرداری شهر
    .07- 7(. ص 31 ( تهران(، فصلنامه جغرافیایی آمایش: 1
    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=112748 - صالحی، ص و خوشفر، غلامرضا.، 0391 . بررسی نگرش
    زنان نسبت به بازیافت زبالههای خانگی در مازندران،
    .119-171 .) برنامهریزی رفاه و توسعه اجتماعی: - ) 07
    http://noo.rs/FpEK2
    - صالحی، ص.، کبیری، ا. و کریمزاده، سارا.، 0390 . بررسی
    نقش جنسیت در جهتگیریهای محیطزیستی، علوم و
    .061-071 .)0( تکنولوژی محیط زیست: 01
    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=274936
    . - صالحی برمی، م.، نوری کرمانی، ع. و رضایی، ع.ا.، 0397
    ارزیابی عملکرد زیست محیطی شهرداری تهران بر اساس
    شاخصهای شهر سبز، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری: 01
    .07-0 .)13(
    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=472797
    . - طبیبیان، م.، افشار، ی. و شهابی شهمیری، م.، 0393
    ارزیابی تطبیقی جایگاه زیست محیطی شهر تهران با 11 شهر
    آسیایی بر مبنای شاخصهای رویکرد شهر سبز، معماری و
    .303 – 319 .) شهرسازی آرمانشهر: - ) 07
    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=272951
    - عباسزاده، م. و کریمزاده، س.، 0396 . جهتگیری زنان
    نسبت به محیط زیست )محل مطالعه: ارومیه(، مسائل
    .010-071 .)1( اجتماعی ایران: 1
    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=495576
    - فلکالدین، ز. و حاجیزاده میمندی، م.، 0396 . بررسی
    رفتارهای محیطزیستی مسؤلانه در بین شهروندان شهر یزد
    و عوامل اجتماعی – فرهنگی مؤثر بر آن، جامعهشناسی
    .11-001 .)01( نهادهای اجتماعی: 3
    https://dx.doi.org/10.22080/ssi.2018.1737
    - فنی، ز.، 0390 . تغییرات آب و هوایی، نقشهای جنسیتی
    - و امنیت غذایی، پنجمین کنفرانس منطقهای تغییر اقلیم: 0
    6
    . https://civilica.com/doc/557305
    - کریمی، م.، و درویش نوری، س. ) 0391 (. مقاله مروری:
    فقر و توسعه پایدار محیط زیست ) با تأکید بر نقش جنسیت(.
    .60 -77 .)-( مدیریت محیط زیست و توسعه پایدار: 1
    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=468765
    اکبری، ح.، 0390 . نقش زنان در توسعه پایدار محیط زیست،
    76 – 37 .)0( زن در توسعه و سیاست: 01 .
    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=468765 - مجیدی، ب.، 0317 ، مشارکت زیست محیطی زنان برای
    066-076 .)06( توسعه پایدار شهری، نشریه صفه: 07
    https://dorl.net/dor/20.1001.1.1683870.1387.17.2.3.9 - هاشمی، م.، لاهیجانیان، ا.، معینالدینی، م.، مقدم نیا، ع. و
    ارجمندی، ر.، 0391 ، ارائه مدل ارتقاء عملکرد مدیریت
    محیط زیست کلانشهر تهران، جغرافیا و آمایش شهری-
    .101 -019 .)33( منطقهای: 9
    https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=527937 - Agbogidi, O.M.
  • - Agbogidi, O.M. and Ofuoku, A.U., 2007. Promoting environmental protection in Nigeria through environmental education: the role of women. Journal of Environmental Extension, 6, p.17-24. https://doi.org/10.4314/jext.v6i1.2756 - Asteria, D., Herdiansyah, H. and Apriana, I.W.A., 2016. Women's Environmental Literacy as Social Capital in Environmental Management for Environmental Security of Urban Area. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 30, No. 1, p. 012014). IOP Publishing. https://doi:10.1088/1755-1315/30/1/012014 - Biehl, J., 2011. "Rethinking Eco-feminist politics"(No green goddesses) in:https: //ir.mondediplo.com
  • Eastin, J., 2018. Climate change and gender equality in developing states. World Development, 107, p.289-305 . https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2018.02.021
    - Eaton, H. and Lorentzen, L. A., 2003. Ecofeminism and Globalization, Rowman & Little field Publisher, Inc.
    https://www.proquest.com/scholarly-journals/ecofeminism-globalization-exploring-culture/docview/217462171/se-2
    - Feng, W. and ZhiHua, C., 2009. Gender Differences in Public Environmental Behaviors and Their Changes based on Data Taken During 2006 and 2009 in Xi'an, China, Unpublished Dissertation,Northwest University, Northwest, USA. - Jin, J., Wang, X. and Gao, Y., 2015. Gender differences in farmers' responses to climate change adaptation in Yongqiao District, China. Science of the Total Environment, 538, p.942-948. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2015.07.027
    - Leahy,T., 2003. Ecofeminism in theory and practice: Women’s responses to environmental issues. Journal of Interdisciplinary Gender Studies7.1 _2, p: 106- 125.
    https://www.researchgate.net/publication/259335485 - Liu, H., Wu, Y., Lei, D. and Li, B., 2018. Gender differences in physiological and psychological responses to the thermal environment with varying clothing ensembles. Building and Environment, 141, p.45-54. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2018.05.040
    - Longenecker Marlene., 2005. "women, Ecology, and the Environment: An Introduction'' available at www.indiana .edu/~Iupress/journals/nwsa/nws9-3 html. https://www.jstor.org/stable/4316527
    - NAAEE (2011), Developing a Framework for Assessing Environmental Literacy. Copyright © 2011 by the North American Association for Environmental Education (NAAEE) 2000 P Street, N.W., Suite 540, Washington, D.C. 20036, USA http://www.naaee.net/ - Pourkarimi, E., Zibakalam, S., Noroozi, N. and Ebtekar, M., 2016. A Conceptual Model for Integrated Management of the Urban Environment in Tehran Metropolis (Based on the Good Governance Guidelines). International Journal of Environmental Research, 10(3), p.391-400. https://dx.doi.org/10.22059/ijer.2016.58758 - Rao, M., 2012. Ecofeminism at the crossroads in India: A review. Dep, 20(12), p.124-142. - Sundström, A. and McCright, A.M., 2013. Examining gender differences in environmental concern across four levels of the Swedish polity,Unpublished Dissertation, University of Gothenburg,Gothenburg.http://hdl.handle.net/2077/38939
    - Urien, B. and Kilbourn, W., 2011. Generativity and self- enhancement values in friendly behavioral intentions and environmentally responsible consumption behavior. Psychology &Marketing,Vol.28(1),p.69-90. https://doi.org/10.1002/mar.20381 - Van Dijk, M.P., 2006. Managing cities in developing countries: the theory and practice of urban management, Edward elgar publishing. - Wong, S.W., Tang, B.S. and Van Horen, B., 2006. Strategic urban management in China: A case study of Guangzhou Development District. Habitat International, 30(3), p.645-667.https://doi.org/10.1016/j.habitatint.2005.04.001
    - Woolen, M.T., 2006. " Ecofeminism: Their viewpoints and the problem with the western world'', available at carbon. Cudenver.edu/stc-link/wmnecol/html/ecowolen.htm
    - www.wen.org.uk,Wen "Gender and the climate change agenda", 2010 - Yadav, S.S. and Lal, R., 2018. Vulnerability of women to climate change in arid and semi-arid regions: The case of India and South Asia. Journal of Arid Environments, 149, p.4-17.https://doi.org/10.1016/j.jaridenv.2017.08.001 - Yan, Y., Wang, C., Quan, Y., Wu, G. and Zhao, J., 2018. Urban sustainable development efficiency towards the balance between nature and human well-being: Connotation, measurement, and assessment. Journal of Cleaner Production, 178, p.67-75. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.01.013
فصلنامه علمی توسعه پایدار محیط جغرافیایی
دوره 3، شماره 5
دی 1400
صفحه 178-192

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار