1
گروه آموزشی رفاه اجتماعی، دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
2
گروه جامعه‌شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده
موضوع حفظ محیط‌زیست یکی از مهمترین مسائلی است که دنیای امروز با آن روبرو است. این مسئله یکی از دغدغه‌های همیشگی ربع قرن گذشته در بیشتر کشورهای در حال توسعه بهویژه در کلانشهرها بوده است. کلانشهر تهران نیز به دلیل تمرکز جمعیت، صنعت و خدمات دچار مشکلات عدیده زیست‌محیطی است که فشار جمعیتی و ناساگاری و عدم تطابق با ظرفیت‌های زیست‌محیطی موجبات تنزل کیفیت زیست‌محیطی این شهر را فراهم آورده است. در این میان نگرش، آگاهی و رفتار نادرست انسانی در قبال محیط‌زیست یکی از علت‌های اصلی خسارت‌های زیست‌محیطی است. هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین جامعه‌شناختی رفتار زیست‌محیطی شهروندان تهران است. روش انجام پژوهش از نوع پیمایشی بوده و نمونه آماری شامل 385 نفر از شهروندان ساکن در مناطق 22 گانه تهران است که با روش نمونه‌گیری خوشه‌‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شده‌اند. ابزار این پژوهش پرسشنامه بوده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد میزان آگاهی، نگرش و رفتار زیست‌محیطی شهروندان تهران در حد متوسط رو به بالا است. همچنین یافته‌ها نشان می‌دهد که رابطه مثبت و معناداری بین نگرش و آگاهی زیست‌محیطی با رفتار آن وجود دارد. علاوه بر این نتایج مدل معادله ساختاری نشان می‌دهد در مجموع دو متغیر نگرش و آگاهی زیست‌محیطی توانسته‌اند 6 درصد از واریانس رفتار زیست‌محیطی را تبیین کنند.
)