چکیده
پیشینه و هدف
پیاده روی و حرکت افراد پیاده از ساده‌ترین و قدیمی‌ترین روش برای جابه‌جایی انسان در محیط‌های مختلف است. آنچه در شهرهای امروزه مورد توجه قرار گرفته است این است که تاریخ زدایی و زدودن خاطرات جمعی برای افزایش مسیرهای سواره رو و توجه مسئولین تنها برای رفع نیازهای سواره موجب افول ارزش‌های بصری شده است و نتیجه آن که زمانی که مقیاس شهر تنها برای سواره ساخته می‌شود پیاده‌راه‌ها در فضای شهری احساس گم گشتگی، ناامنی و بی‌هویتی می‌کند. حرکت پیاده قدیمی‌ترین و ضروری‌ترین شکل جابه‌جایی انسان در محیط است؛ و پیاده روی هنوز مهم‌ترین امکان برای مشاهده مکان‌ها و فعالیت‌ها احساس شور و تحرک زندگی و کشف ارزش‌ها و جاذبه های نهفته در محیط میباشد. پیاده روی دارای اهمیت اساسی در ادراک هویت فضایی احساس تعلق به محیط و دریافت کیفیت های محیطی است؛ بنابراین چهرة شهر بیشتر از طریق گام زدن در فضای شهری احساس می‌شود.
روش ها
پژوهش حاضر باهدف ارزیابی کیفیت پیاده راه‌های خیابان مدرس شهر کرمانشاه با تأکید رضایتمندی گردشگران انجام شد.
روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی-عملی میباشد. شیوه گردآوری داده‌ها به دو روش اسنادی و پیمایشی بوده است، به این نحو که برای استخراج شاخص‌های موردنظر و تدوین مبانی نظری از روش اسنادی و ابزار فیش‌برداری؛ و برای سنجش شاخص‌های پژوهش در محدوده موردمطالعه از شیوه پیمایشی و ابزار پرسشنامه محقق-ساخت بهره گرفته شده است. در این پژوهش جامعه آماری شامل گردشگران شهر کرمانشاه میباشد. بر اساس فرمول کوکران تعداد نمونه‌ای که برای خیابان مدرس شهر کرمانشاه در نظر گرفته شده است 245 نفر میباشد، روش نمونه گیری هم نیز به صورت تصادفی ساده میباشد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون‌های آماری t-test تک‌نمونه‌ای مستقل برای بررسی میانگین ابعاد کیفیت پیاده راه های شهری؛ و همچنین از مدل تصمیم گیری چندمعیاره ماباک برای رتبه‌بندی مولفه‌های پژوهش استفاده شد. لازم به ذکر است که برای رتبه بندی مولفه‌ها از داده‌های به‌دست‌آمده از پرسشنامه (درصد پاسخگویی) ملاک عمل بوده است. برای وزن گذاری نیز باتوجه به طیف لیکرت بیشترین امتیاز مربوط به گزینه خیلی زیاد و کمترین امتیاز نیز مربوط به خیلی کم است. جهت بررسی قابلیت اعتماد پرسشنامه یا میزان پایایی آن از آزمون آلفای کرونباخ به شرح جدول شماره 2 استفاده شده است.
از این رو ابتدا شاخص های موردنظر در درون ادبیات مربوطه استخراح شد سپس این شاخص ها در محدوده مورد مطالعه مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها و بحث
نتایج کلی نشان داد که پیاده راه سازی جنبشی نوین برخاسته از رویکردهای نوین شهرسازی میباشد که در دهه‌های اخیر در بحث گردشگری با عنوان پیاده راه‌های گردشگری مطرح و دارای جایگاه ویژه‌ای در ساماندهی شهرها گردیده است. باتوجه به قرارگیری خیابان مدرس در بافت تاریخی شهر کرمانشاه و وجود اماکن مهم تاریخی و مراکز خرید و داشتن چهره ای تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی باید توجه زیادی به آن داشت و بستر های لازم را برای آن فراهم نمود تا بتواند نقش پررنگ تری در گردشگری شهری، شهر کرمانشاه داشته باشد. مطابق یافته ها به جز در مؤلفه دسترسی و ارتباط-نفوذ پذیری پیاده راه خیابان مدرس شهر کرمانشاه (با میانگین واقعی 3.08) سایر مؤلفه وضعیت بسیار نامطلوبی دارند. به عبارت دیگر میانگین به دست‌آمده در همه مولفه‌های موردنظر از میانگین مفروض 3 کمتر است. کمترین میانگین به‌دست‌آمده مربوط به مؤلفه آسایش اقلیمی آنها بوده که برابر با 1600/2 است. در ادامه برای رتبه‌بندی مؤلفه‌های اساسی کیفیت پیاده‌راه خیابان مدرس شهر کرمانشاه از مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره ماباک استفاده شده است.
نتیجه گیری
نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان دهنده ی عدم توانایی و بستر مناسب خیابان مدرس کرمانشاه برا تبدیل به یک پیاده راه موفق است، بدین دلیل به عوامل ارتقاء و کیفیت پیاده راه و بررسی چالش های موجود در این خیابان در جهت بهینه سازی پیاده راه پرداخته شده است که با استفاده از آن و نیز کمک گرفتن از نظرات مردم محلی و استفاده از آن در انجام امید است به یک پیاده راه موفق در خیابان مدرس دست یابد.
موضوعات
)