,
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
چکیده
شهرنشینی شتابان و فقدان آمادگی شهرها برای پذیرش شرایط نوظهور اجتماعی، در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به شکل‌گیری محیط‌های شهری با کیفیت پایین منجر شده است. این مسئله، به طور مستقیم بر کیفیت زندگی شهروندان تأثیر گذاشته است. هدف این مقاله، بررسی متغیرهای مؤثر بر رضایتمندی شهروندان از کیفیت محیط شهری در منطقه 4 شهر اردبیل است. این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و توسعه‌ای و از نظر روش انجام، از نوع توصیفی- تحلیلی است. از تعداد 382 نفر برای نمونه، پرسشگری به عمل آمده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها، از آزمون‌های پارامتری t تک نمونه‌ای و t مستقل، تحلیل رگرسیون چندگانه به روش توأم (Enter)، آزمون واریانس یا F و از آزمون تعقیبی شفه برای بررسی تفاوت بین چند گروه استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهند که، میزان رضایت ساکنان از کیفیت محیط شهری، در سطح پایینی قرار دارد. به طوری که میزان رضایت از کیفیت محیط شهری پایین‌تر از میانه نظری می‌باشد. نتایج آزمون‌های واریانس و t مستقل نشان دادند که نوع شغل، سطح تحصیلات و مدت اقامت بر میزان رضایت از کیفیت محیط شهری تأثیرگذارند. سایر ویژگی‌های شخصی بر میزان رضایتمندی افراد از کیفیت محیط شهری (سن و جنسیت) تأثیرگذار نیستند. همچنین متغیرهای محیط سکونتی به مراتب سهم بیشتری در مقایسه با سایر متغیرها در پیش‌گویی متغیر وابسته دارند.
- -اژنگ، ه.، 1389. سنجش کیفیت محیط شهری در منطقه شش تهران، طرح مدیریتی برای شهرداری تهران (مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران)، پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی. 200 ص.
- -بحرینی، ح.، 1386. فرایند طراحی شهری، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ چهارم، 482 ص.
- -براتی، ن و کاکاوند، ا.، 1392. ارزیابی تطبیقی کیفیت محیط سکونت شهری با تأکید بر تصویر ذهنی شهروندان (مطالعه موردی: شهر قزوین)، نشریه هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، دوره 18، شماره 3 پاییز 1392، صص 32-25.
- -تقوایی، ع.ا.، معروفی، س. و پهلوان، س.، 1391. ارزیابی تأثیر کیفیت محیط شهری بر روابط اجتماعی شهروندان مورد مطالعه، محله آبکوه شهر مشهد، نقش جهان، دوره سوم، شماره 1، صص 54-43.
- -رفیعیان، م.، مولودی، ج و پور طاهری، م.، 1389، سنجش کیفیت محیط شهری در شهرهای جدید، مطالعه موردی شهر جدید هشتگرد، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، دوره پانزدهم، شماره 3، پاییز 1390، صص 37-19.
- -رنجبرنیا، ب.، ضرابی، ا.، علی زاده، ج.، کاملی فرد، م.ج و احمدیان، م.، 1393. ارزیابی سطح رضایت شهروندان از کیفیت محیط شهری (نمونه موردی: مناطق شهری ده‌گانه کلان‌شهر تبریز)، نشریه علمی ـ پژوهشی جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، سال 19، شماره 51، بهار 1394، صص 219-193.
- -رنجبرنیا، ب.، علی زاده، ت.، بابایی اقدم، ف. و علی زاده، ج.، 1393. ارزیابی کیفیت محیط زندگی در روستا- شهرها از دیدگاه ساکنین براساس تکنیک‌های مبتنی بر منطق فازی (مطالعه موردی: روستا- شهر اصلاندوز)، صص 74-59.
- -سویزی، ا.، غفاری، م. و مجیدی، م.، 1394. ارزیابی کیفیت محیط شهری و نقش آن در ارتقاء میزان رضایت شهروندان (نمونه موردی: منطقه 10 شهر اصفهان)، اولین کنگره تخصصی مدیریت شهری و شوراهای شهر، ساری، مرکز همایشهای توسعه ایران، 10 ص.
- -صرافی، م.، 1379. شهر پایدار چیست؟، در مدیریت شهری، شماره 4، صص 13-6.
- -شهرداری اردبیل.، 1392 . گزارش سالیانه شهرداری اردبیل، 54 ص.
- -مشکینی، ا.، مؤذن، س. و نوروزی، مصطفی.، 1393. سنجش کیفیت محیط شهری در شهرهای کوچک استان آذربایجان شرقی، دو فصلنامه پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، سال ششم، شماره 2، پیاپی 12، پاییز و زمستان1394، صص 32-17.
- -مهندسین مشاور پارس آریان راود.، 1392. برنامه توانمندسازی سکونتگاه‌های غیررسمی و اقدامات توانمندسازی اجتماعات آن‌ها با تاکید بر بهسازی شهری اردبیل با دیدگاه شهرنگر، 1392، جلد 1، 220 ص.
- -صرافی، م. و محمدی، ع.، 1396. سنجش کیفیت محیـط شهـری مطالعه موردی: محله‌های شهر برازجان، دانش شهرسازی، شماره 1(1)، صص 37-54. -ویسی، ط. ، 1395. تحلیل کیفیت محیط شهری منطقه دو شهر ایلام، پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد رشته جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، موسسه آموزش عالی باختر ـ ایلام، 150ص.
-
-
- -Bonaiuto, M., Fornara, F. and Bonnes, M., 2003. Indexes of perceived residential environment quality and neighbourhood attachment in urban environments: a confirmation study on the city of Rome. Landscape and urban planning, v. 65(1-2), p.41-52.
- -Brown, A.L., 2003. Increasing the utility of urban environmental quality information. Landscape and Urban Planning, v. 65(1-2), p.85-93.
- -Carp, F.M., Zawadski, R.T. and Shokrkon, H., 1976. Dimensions of urban environmental quality. Environment and Behavior, v. 8(2), p.239-264.
- -Das, D., 2008. Urban quality of life: A case study of Guwahati. Social Indicators Research, v. 88(2), p. 297-310.
- -Kahana, E., Lovegreen, L., Kahana, B. and Kahana, M., 2003. Person, environment, and person-environment fit as influences on residential satisfaction of elders. Environment and behavior, v. 35(3), p. 434-453.
- -Lang, J., 2002. Creating Architectural Theory: Role of Behavioural Sciences in Environmental Design, John Wiley and Sons Ltd Press, New York, United States, 352 p.
- -Lotfi, S., Mollaei, A.F., Azimi, A., Ziari, K. and Mousavi, M., 2011. Spatial Analyze of Regional Disparities Between Central and Border Regions of Iran, Journal of Advances in Developmental Research, v. 2(1), p. 81-97.
- -Liang, B. and Weng, Q., 2001. Assessing Urban Environmental Quality Change of Indianapolis, United States, by the Remote Sensing and GIS Integration, IEEE Journal of Selected Topics in Applied Observation and Remote Sensing, v. 4(1), p. 43-55.
- -Marans, R.W., 2003. Understanding environmental quality through quality of life studies: the 2001 DAS and its use of subjective and objective indicators. Landscape and Urban Planning, v. 65(1-2), p. 73-83.
- -Moser, G., 2009. Quality of life and sustainability: Toward person–environment congruity, Journal of Environmental Psychology, v. 29(3), p. 351-357.
- -Pacione, M., 1984. Evaluating the quality of the residential environment in a high-rise public housing development. Applied Geography, v. 4(1), p. 59-70.
- -Pacione, M., 2003. Urban environmental quality and human wellbeing—a social geographical perspective. Landscape and urban planning, v. 65(1-2), p. 19-30.
- -Pal, A.K. and Kumar, U.C., 2005. Quality of Life (QoL) concept for the evaluation of societal development of rural community in West Bangal, India. Asia-Pacific Journal of Rural Development, v. 15(2), p. 83-93.
- -Rossouw, S. and Pacheco, G., 2012. Measuring non-economic quality of life on a sub-national level: A case study of New Zealand. Journal of Happiness Studies, v. 13(3), p. 439-454.
- -Santos, L.D. and Martins, I., 2007. Monitoring urban quality of life: The Porto experience. Social Indicators Research, v. 80(2), p. 411-425.
- -Van Poll, R., 1997. The Perceived Quality of Urban Environment: A Multi-Attribute Evaluation, Unpublished doctoral dissertation, University of Groningen.
)