توسعه پایدار محیط جغرافیایی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

اخبار و اعلانات

بررسی رفتارهای مسئولانه محیط زیستی با تأکید بر پیوستگی با طبیعت (مورد مطالعه: دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر تهران)

,

نوع مقاله : پژوهشی

چکیده

با افزایش بیش از پیش جمعیت کره زمین و تأثیر انسان بر محیط زیست و توسعه­ی شهرها کره­ی زمین دچار بحران شده، آثار منفی محیط زیستی شهر تا آن اندازه افزایش یافته که بزرگترین تهدید در مقابل این زیست­بوم­ها شمرده می­شود. مشکلات محیط زیستی تهران، بسیار موضوع برجسته­ای است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی رفتارهای مسئولانه­ی محیط زیستی دانش­آموزان مقطع متوسطه­ی شهر تهران با تأکید بر پیوستگی با طبیعت است. روش انجام تحقیق از نوع پیمایشی بوده و نمونه­ی آماری شامل 450 نفر از دانش­آموزان مقطع متوسطه در مناطق 22 گانه­ی آموزش و پرورش شهر تهران است که با روش نمونه­گیری خوشه­ای تصادفی انتخاب شدند. ابزار این تحقیق پرسشنامه است. نتایج تحقیق نشان می­دهد رفتارهای مسئولانه­ی محیط زیستی و پیوستگی با طبیعت دانش­آموزان در سطح متوسط است؛ در حالی­که ارزش­های محیط زیستی دانش­آموزان در سطح بالا می­باشد. بین دختران و پسران، تفاوت معناداری در رفتارهای مسئولانه­ی محیط زیستی، ارزش­های محیط زیستی و پیوستگی با طبیعت وجود ندارد. همچنین یافته­ها نشان داد که پیوستگی با طبیعت و ارزش­های محیط زیستی با رفتارهای مسئولانه­ی محیط زیستی و پیوستگی با طبیعت با ارزش­های محیط زیستی، دارای رابطه­ی معنادار و مستقیم است. نتایج آزمون مدل میانجی جزئی نشان می­دهد که پیوستگی با طبیعت بخشی از اثرش را توسط ارزش­های محیط زیستی بر روی رفتارهای مسئولانه­ی محیط زیستی می­گذارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع
  1. - احمدیان، د. و حقیقتیان، م.، 1395. تحلیل جامعه -شناختی نقش عوامل فرهنگی بر رفتارهای زیست -محیطی شهری مورد مطالعه (شهروندان شهر کرمانشاه)، فصلنامه‌ی مطالعات جامعه‌شناختی شهری، شماره‌ی 18، ص 51-76.
  2. - بدری گرگری، ر.، عباس‌زاده، م.، نصیری، ف.، حسینی اصل، م. و علیزاده اقدم، ف.، 1390. بررسی تحلیل عاملی تأییدی و همسانی درونی مقیاس ارتباط و پیوستگی با طبیعت در دانشجویان (مقیاسی در حوزه‌ی جامعه-شناسی و روان‌شناسی محیط زیست)، فصلنامه‌ی جامعه-شناسی کاربردی، شماره‌ی پیاپی 44، ص 19-34.
  3. - حاجی‌زاده میمندی، م. و فلک‌الدین، ز.، 1396. بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی مؤثر بر رفتارهای زیست-محیطی مسئولانه (مورد مطالعه: شهروندان شهر خرم-آباد)، فصلنامه‌ی توسعه اجتماعی، شماره‌ی 1، ص 7-36.
  4. - حبیبی، ب. و ابراهیم‌پور، د.، 1394. رابطه سرمایه اجتماعی و دین‌داری با احساس ارتباط و پیوستگی با طبیعت نزد دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، فصلنامه‌ی مطالعات جامعه‌شناسی، شماره‌ی 26، ص 85-98.
  5. - رحمانی، ب. و مجیدی، ب.، 1388. عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در حفظ محیط زیست شهری با تأکید بر نگرش اکوفمینیستی، فصلنامه جغرافیایی آمایش، شماره‌ی 7، ص 15-38.
  6. - شجاعی، م.ف.، 1378. اکوفمینیسم، هشتمین همایش سیمای زن در جامعه، دانشگاه الزهرا، تهران.
  7. - صالحی، ص. و کریم‌زاده، س.، 1393. بررسی تأثیر ارزش‌های زیست‌محیطی بر رفتار زیست‌محیطی (مطالعه مناطق شهری ارومیه)، فصلنامه‌ی مسائل اجتماعی ایران، شماره‌ی 2، ص 61-76.
  8. - صالحی، ص.، سلیمانی، ک. و پازوکی‌نژاد، ز.، 1394. بررسی نگرش و رفتار مسوولانه دانشجویان نسبت به محیط زیست (مطالعه موردی: دانشجویان استان مازندران)، فصلنامه‌ی پژوهش‌های محیط زیست، شماره-ی 11، ص 265-276.
  9. - عابدی سروستانی، ا.، 1394. ارزش‌ها و رفتارهای دوستدار محیط زیست: مطالعه‌ای در پارک‌های جنگلی استان گلستان، فصلنامه‌ی جغرافیا و برنامه‌ریزی محیطی، شماره‌ی 3، ص 329-342.
  10. - عزیزی، ش.، 1392. متغیرهای میانجی، تعدیل‌گر و مداخله‌گر در پژوهش‌های بازاریابی مفهوم، تفاوت‌ها، آزمون‌ها و رویه‌های آماری، فصلنامه‌ی تحقیقات بازاریابی نوین، شماره‌ی 3، ص 155-174.
  11. - عنایت، ح. و فتح‌زاده، ح.، 1388. رویکردی نظری به مفهوم اکوفمینیسم، فصلنامه‌ی مطالعات جامعه‌شناسی، شماره‌ی 5، ص 45-63.
  12. - کائدی، ش.، 1382. فمینیسم: خاستگاه‌ها و نگرش‌ها، پژوهش‌نامه‌ی ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ی 32، ص 36-42.
  13. - کلانتری، ع.، کیانپور، م. و مزیدی شرف‌آبادی، و.، 1394. واکاوی جامعه‌شناختی احساسات شهروندان تهرانی به محیط زیست، فصلنامه‌ی مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، شماره‌ی 2، ص 301-322.
  14. - مختاری ملک‌آبادی، ر.، عبداللهی، ع. و صادقی، ح.، 1392. تحلیل و بازشناسی رفتارهای زیست‌محیطی شهری (مطالعه موردی: شهر اصفهان، فصلنامه‌ی پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، شماره‌ی 18، ص 1-20.
  15. - مشیرزاده، ح.، 1385. از جنبش تا نظریه (تاریخ دو قرن فمینیسم)، انتشارات شیرازه، تهران، 583 ص.
  16. - منتی‌ زاده، م.، زمانی، غ. و کرمی، ع.، 1393. مدل‌یابی رفتار زیست‌محیطی زارعان شهر شیراز با استفاده از تئوری ارزش- عقیده- هنجار استرن، مجله‌ی تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران (مجله علوم کشاورزی ایران)، شماره‌ 4، ص 613-624.
  17. - نواح، ع.، فروتن‌کیا، ش. و پورتر کارونی، م.، 1390. بررسی رابطه بین میزان دینداری با ارزش‌ها و رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان (مطالعه موردی: شهر اهواز)، فصلنامه‌ی مطالعات جامعه‌شناختی شهری، شماره‌ 1، ص 77-98.
  18. - وارن، م.‌آ.، 1384. نقدی بر نظریه حقوق حیوانات ریگان، در: اخلاق زیست‌محیطی، ترجمه‌ی فرخ مستوفی، انتشارات توسعه، تهران.
  19.  
  20.  
  21. - Arnocky, S., Stroink, M. and DeCicco, T., 2007. Self-construal predicts environmental concern, cooperation, and conservation, Journal of Environmental Psychology, v. 27, p. 255–264.
  22. - Gosling, E. and Williams, K., 2010. Connectedness to nature, place attachment and conservation behaviour: Testing connectedness theory among farmers, Journal of Environmental Psychology, v. 30, p. 304-398.
  23. - Barbaro, N. and Pickett, S.M., 2015. Mindfully green: Examining the effect of connectedness to nature on the relationship between mindfulness and engagement in pro-environmental behavior. Personality and Individual Differences, v. 93, p. 137-142.
  24. - Braito, M., Bock, K., Filint, C. and Penker, M., 2017. Human-Nature Relationships and Linkages to Environmental Behaviour. Environmental Values, v. 26, p. 1-25.
  25. - Gebert, A., 2014. Recycling in Dubrovnik: Discrepancies between Attitudes, Knowledge and Behavior. RIThink, v. 4, p. 25-29.
  26. - Hoot, R. and Friedman, H., 2011. Connectedness and Environmental Behavior: Sense of Interconnectedness and Pro- Environmental Behavior. International Journal of Transpersonal Studies, v. 30(1-2), p. 89-100.
  27. - Kaiser, F.G., Wolfing, S. and Fuhrer, U., 1999. Environmental attitude and ecological behavior, Journal of environmental psychology, v. 19, p. 1-19.
  28. - Kellert, S.R., 1993. The biological basis for human values of nature, in Kellert, S. R. and E. O. Wilson (eds), The biophilia hypothesis. Washington, Island Press.
  29. - Leeuw, A.D., Valois, P., Ajzen, I. and Schmidt, P., 2015. Using the theory of planned behavior to identify key beliefs underlying pro environmental behavior in high-school students: Implications for educational interventions. Journal of environmental pychology, v. 42, p. 128-138.
  30. - MacKerron, G. and Mourato, S., 2013. Happiness is greater in natural environments. Global Environmental Change, v. 23, p. 992-1000.
  31. - Molina, M.A., Sainz, A.F. and Olaizola, J.I., 2013. Environmental knowledge and other variables affecting pro-environmental behaviour: comparison of university students from emerging and advanced countries. Journal of Cleaner Production, v. 61, p. 130-138.
  32. - Nisbet, E.K., Zelenski, J.M. and Murphy, S.A., 2009. The nature relatedness scale: Linking individual’s connection with nature to environmental concern and behavior. Environment & Behavior, v. 41, p. 715-740.
  33. - Nunez, M.B. and Clores, M.A., 2017. Environmental literacy of K–10 student completers”. International journal of environmental & science education, v. 12, p. 1195-1215.
  34. - Öztürk, G., Tüzün, Ö.Y. and Teksöz, G., 2013. Exploring environmental literacy through demographic variables. Elementary Education Online, v. 12, p. 926-937.
  35. - Pereira, M. and Forster, P., 2015. The Relationship between Connectedness to Nature, Environmental Values, and Pro-environmental Behaviours. Reinvention: an International Journal of Undergraduate Research, v. 8, And Available via: http://eprints.worc.ac.uk/4081/5/nature_proofed_final_2.pdf.
  36. - Scannell, L. and Gifford, R., 2010. The relations between natural and civic place attachment and pro-environmental behavior. Journal of Environmental Psychology, v. 30, p. 289-297.
  37. - Schultz, P.W. and Zelezny, L.C., 1998. Values and proenvironmental behavior: A five-country survey. Journal of Cross-Cultural Psychology, v. 29, p. 540-558.
  38. - Schultz, P.W., 2000. Empathizing with nature: The effects of perspective taking on concern for environmental issues. Journal of Social Issues, v. 56, p. 391-406.
  39. - Steg, L., De Groot, J.I.M., Dreijerink, L., Abrahamse, W. and Siero, F., 2011. General antecedents of personal norms, policy acceptability, and intentions: The role of values, worldviews, and environmental concern. Society & Natural Resources: An International Journal, v. 24, p. 349-367.
  40. - Steg, L., Bolderdijk, J.W., Keizer, K. and Perlaviciute, G., 2014. An integrated framework for encouraging pro-environmental behaviour: the role of values, situational factors and goals. Journal of Environmental Psychology, v. 38, p. 104-115.
  41. - Thøgersen, J. and Ölander, F., 2002. Human values and the emergence of a sustainable consumption pattern: A panel study. Journal of Economic Psychology, v. 23, p. 605-630.
  42. - Werff, E., Steg, L. and Keizer, K., 2013. The value of environmental self-identity: The relationship between biospheric values, environmental self-identity and environmental preferences, intentions and behaviour. Journal of Environmental Psychology, v. 34, p. 55-63.
  43. - Wilson, E.O., 1984. Biophilia: The human bond with other species, Boston, MA: Harvard University Press.
  44. - Zelenski, J., Dopko, R. and Capaldi, C., 2015. Cooperation is in our nature: Nature exposure may promote cooperative and environmentally sustainable behavior. Journal of Environmental Psychology, v. 42, p. 24-31.
توسعه پایدار محیط جغرافیایی
دوره 3، شماره 5
دی 1400
صفحه 1-17
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار